دیدار امی کارلتون، کاردار موقت ایالات متحده آمریکا، با الله‌شکور پاشازاده، رئیس اداره مسلمانان قفقاز، و اعضای شورای مشورتی این نهاد، در ظاهر یک نشست دیپلماتیک مذهبی بود؛ اما در بطن خود حامل پیام‌هایی چندلایه و نشانه‌هایی از بازآرایی قدرت نرم در منطقه قفقاز جنوبی است.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، کارلتون در این دیدار، بر اهمیت نشست ۸ اوت در واشنگتن و نقش جوامع دینی در تحقق صلح پایدار و آینده‌ای مرفه برای منطقه تأکید کرد. اما ترکیب این دیدار (از سرکوب جریان‌های شیعی تا آزادی عمل فرقه‌های خاص و هم‌نشینی با نمایندگان آمریکا و خاخام‌های یهودی) نشان می‌دهد که فراتر از دیپلماسی، با نوعی مهندسی اجتماعی و بازتعریف هویت دینی مواجهیم.
مهندسی مذهبی و کنترل اجتماعی:
در جمهوری آذربایجان، جریان‌های شیعی با ریشه‌های مردمی و تاریخی تحت فشار قرار گرفته‌اند، در حالی که فرقه‌هایی با پیوندهای فراملی و سیاسی، آزادی عمل بیشتری یافته‌اند. این روند، نشانه‌ای از تلاش برای بازتعریف هویت دینی با هدف کاهش نفوذ فرهنگی ایران، مهار اعتراضات اجتماعی، و هم‌راستایی با الگوهای امنیتی غربی، تحت عنوان «اسلام مدل آذربایجانی» تعریف شده است.
هم‌سویی با نظم جدید منطقه‌ای:
دیدارهای رسمی میان جامعه دینی آذربایجان با نمایندگان آمریکا و اسرائیل، به‌ویژه در بستر مناسبت‌های مذهبی، فراتر از تعاملات نمادین است. این اقدامات می‌تواند بخشی از پروژه مشروعیت‌بخشی به نظمی جدید در قفقاز جنوبی باشد؛ نظمی که در آن نقش ایران و روسیه کمرنگ شده و محوریت با آمریکا و اسرائیل است.
پیام‌های چندوجهی به داخل و خارج:
این رفتار سیاسی-مذهبی، حامل پیام‌هایی روشن برای افکار عمومی داخلی است: دولت آذربایجان مسیر خاصی را در تعاملات دینی و سیاسی برگزیده است. در سطح منطقه‌ای نیز، این ترکیب رفتاری، بازیگران سنتی را به بازنگری در حضور و نقش خود در قفقاز جنوبی وامی‌دارد. حذف یا تضعیف جریان‌های شیعی و تقویت فرقه‌های خاص، به معنای بازآرایی قدرت نرم و تغییر موازنه فرهنگی در منطقه است.
