جمهوری آذربایجان اگرچه تصویری از یک سرزمین پویا و مداراگر را به جهان خارج ارائه می دهد و خود را مرز میان شرق و غرب می داند اما دولت آذربایجان خط مشی کنترلی شدیدی را بر عرصه های اجتماعی و سیاسی اعمال می کند.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، دی پرسه اتریش نوشت: «رسول جعفراف» طی سال های گذشته تجارب زیادی در نوشتن متون فراخوان ها کسب کرده است. این فعال حقوق بشری آذربایجانی در واقع برای آزادی اندیشه و تجمعات و همین طور آزادی زندانیان سیاسی در کشور خود فعالیت دارد. جمهوری آذربایجان اگرچه تصویری از یک سرزمین پویا و مداراگر را به جهان خارج ارائه می دهد و خود را مرز میان شرق و غرب می داند اما دولت آذربایجان خط مشی کنترلی شدیدی را بر عرصه های اجتماعی و سیاسی اعمال می کند و جعفراف یکی از آن جوانان شهری و هوشمندی است که هم در عمل و هم بر روی کاغذ نسبت به این وضعیت انتقاد دارد. او در ماه مه سال جاری نیز امضای خود را پای نامه ای گذاشت که خطاب به رییس شورای اروپا “توربیون یاگلند” نوشته شده و در آن از ادامه “تعقیب و بازداشت منتقدان دولت جمهوری آذربایجان” شکایت شده بود. جعفر اف در جدیدترین نامه خود در واقع به تشریح وضعیت خودش پرداخت زیرا در حال حاضر او نیز در زندان بسر می برد.
جعفراف در آغاز ماه آگوست امسال و کوتاه زمانی پیش از سی امین سالروز تولدش تحت بازداشت موقت سه ماهه قرار گرفت. مقامات آذربایجان اتهاماتی نظیر تخلفات مالیاتی و کسب مال نامشروع را علیه وی مطرح کرده اند. جعفراف در واقع مدیر یک باشگاه حقوق بشری و به عبارتی رئیس یک نهاد مردمی و غیردولتی است که از سال 2012 تاسیس شده و علیه فقدان دموکراسی در کشور فعالیت می کند. با وجود آن که بارها تقاضای ثبت رسمی این باشگاه به دولت ارائه شده است اما مقام های مسوول و دادگستری آذربایجان از ثبت و اعطای مجوز رسمی به این نهاد به بهانه های مختلف سر باز می زنند. جعفراف در یکی از نامه هایش از این رفتار دولت آذربایجان به عنوان “رفتاری کاملا غیرقانونی و ناعادلانه ” یاد می کند.
اگرچه که این سازمان حقوق بشری پروژه های زیادی را دنبال می کرد اما در حال حاضر فعالیت های آن در عمل متوقف شده است. رسول جعفراف در نامه خود نوشته است که همه آن اتهام های مطرح شده کذب و در راستای جلوگیری از فعالیت های وی عنوان می شود. این مرد جوان بارها به دعوت سازمان امنیت و همکاری اروپا و شورای اروپایی سخنرانی کرده و در این سخنرانی ها به توصیف ابعاد نقض حقوق بشر در جمهوری آذربایجان پرداخته است. اما در حال حاضر وی در آخرین نامه خود می نویسد:” در دو یا سه سال اخیر همواره از من به شوخی و جدی پرسیده می شد که بالاخره چه زمانی بازداشت و به زندان می افتم؟ و اینک من در زندان بسر می برم”.
جعفراف همراه با یکی از همفکرانش، پیش از بازداشت کار بر روی پروژه ای مخاطره آمیز را آغاز کرد. او فهرستی از زندانیان سیاسی جمهوری آذربایجان را تهیه و در ماه ژوئن و همزمان با برگزاری مجمع عمومی پارلمان اروپا به این نهاد ارسال کرد. در این فهرست نام بیش از نود نفر درج شده بود که بر اساس معیارهای شورای اروپایی زندانی سیاسی محسوب می شوند. این اقدام جعفراف به شدت بر رهبران سیاسی آذربایجان گران آمد زیرا آنها همواره وجود زندانیان سیاسی در این کشور را تکذیب می کنند. علت دیگر رنجش باکو این بود که بر حسب اتفاق ریاست شورای اروپایی از اواسط ماه مه بر عهده جمهوری آذربایجان است.
بی تردید ریاست شورای اروپایی برای این جمهوری سابق شوروی، مقامی باپرستیژ و بهترین موقعیت برای عرضه خود به جهان غرب محسوب می شود. آذربایجان می تواند با این پست از سوی اروپایی ها به عنوان یک بازیگر مهم به رسمیت شناخته شود و این در حالیست که باکو تا به امروز به تعهدات خود در برابر قوانین جامعه اروپا عمل نکرده است. آن فهرست ارائه شده از سوی جعفراف اما یادآور این نکته تلخ است که آذربایجان از سال 2001 عضو بسیاری از نهادهای اروپایی بوده اما هرگز خود را موظف به انجام تعهدات خود ندانسته و مهم تر آن که اروپا نیز در قبال این عهد شکنی های باکو سکوت کرده است. و حال نام خود جعفراف نیز با شماره 22 در همان فهرست 98 نفره قرار دارد و تا به این جای کار هیچ یک از کشورهای اروپایی علیه این تناقض اعتراضی جدی ارائه نداده است.
اما مورد جعفراف تنها یکی از موارد تناقض رفتاری و نقض حقوق بشر در آذربایجان و سکوت اروپا در قبال آن به حساب می آید. یکی از فعالان مدنی جمهوری آذربایجان به تازگی طی مصاحبه ای با یکی از نشریات اروپایی خبر از آن داد که دولت این کشور از زمان انتخابات ریاست جمهوری در اکتبر 2013 حملات همه جانبه ای را علیه جامعه مدنی آذربایجان آغاز کرده است. در ماه های گذشته فعالیت نهادهای مردمی با مشکلات بیشتری مواجه شده و دولت حاضر به ثبت رسمی این نهادهای مستقل نیست. دولت علی اف برای قطع کمک های خارجی به این نهادها نیز کاغذبازی های اداری را افزایش داده و مجازات های سنگینی را “در صورت تخلف” علیه این نهادهای مردمی در نظر گرفته است. فعالان مدنی و سیاسی جمهوری آذربایجان همگی بر این عقیده اند که دولت این کشور اقدامات خود علیه مخالفان و نهادهای مدنی را روز به روز تشدید می کند.
در این راستا پرونده های مالیاتی علیه نهادهای مستقل تشکیل شده و حساب های بانکی آنها مسدود و ساختمان های آنها مورد تفتیش قرار می گیرد. ممنوع الخروج کردن اعضای نهادهای مردمی نیز در واقع آخرین اخطار قبل از بازداشت به حساب می آید. “امین حسین اف” دبیر یکی از تشکل های روزنامه نگاری آذربایجان به همین خاطر از آغاز ماه آگوست در انظار عمومی ظاهر نمی شود زیرا هر لحظه امکان بازداشت وی وجود دارد.
ناظران امور جمهوری آذربایجان به وحشت عجیب حکومت و حاکمان این کشور از احتمال بروز اعتراض های خیابانی و مردمی می گویند. همین ناظران احتمال می دهند علت این واکنش های هیجانی دولت باکو در قبال مخالفان ، بهار عربی و تحولات در اوکراین باشد. دولت باکو در نظر دارد که به هر قیمت ممکن از تکرار تجربه کیف یعنی خیزش مردم علیه حاکمان جلوگیری به عمل آورد. “گرالد کناوس” تحلیلگر مسایل سیاسی می گوید:” رژیم باکو وحشت عجیبی از قدرت نرم دارد و جامعه مدنی را در هر فرم و شکلی به مثابه یک تهدید می بیند. از نظر این رژیم هر نهاد مدنی و غیردولتی و افراد تحصیلکرده ای که در راس این نهادها قرار دارند می توانند به صورت بالقوه و در کوتاه ترین زمان ممکن رهبری اعتراض های مردمی را بر عهده گیرند”.
در این میان روسیه در برابر اقدامات باکو علیه مخالفان کاملا سکوت کرده و البته این مساله چندان دور از انتظار نیست. زیرا حکومت پوتین تفاوت چندانی با حکومت پرزیدنت علی اف ندارد. اما باکو به شدت از بابت اقدامات احتمالی روسیه در وحشت بسر می برد. زیرا پوتین بعد از اشغال شبه جزیره کریمه نشان داد که هر زمان لازم بداند می تواند مرزهای فعلی را به مرزهای دوران شوروی سابق بازگرداند و همین مساله به نگرانی های باکو دامن می زند.
از سوی دیگر نام ناگورنی قره باغ نیز از نظر باکو به معنای ایجاد عدم توازن به سود ارمنستان می تواند باشد یعنی همان کشوری که به صورت سنتی تحت الحمایه روسیه است و همواره روابطی خصمانه با آذربایجان دارد. این روابط خصمانه همین چندی پیش بار دیگر چهره ای خشونت بار به خود گرفت و طی تبادل آتش میان نیروهای دو کشور ده ها سرباز از دو طرف جان خود را از دست دادند. آیا این درگیری حاصل یک اتفاق بود و یا واقعا جنگ جدیدی در راه است؟ آذربایجان از سال ها پیش به صورت شفاهی تهدید می کند که هر زمان بخواهد می تواند مناطق از دست رفته را به قلمرو خود بازگرداند اما کارشناسان نظامی در مورد توانایی آذربایجان در این مورد تردید دارند.
تداوم خصومت و دشمنی با ارمنستان برای حکومت باکو مزایای دیگری نیز دارد از جمله این که هر زمان می تواند از این خصومت به عنوان وسیله ای برای تهییج افکارعمومی و ساکت کردن مخالفان و منتقدان استفاده کند. همین چندی پیش بود که “لیلا یونس” فعال حقوق بشر و همکار جعفراف در تهیه فهرست زندانیان سیاسی با این اتهام به زندان افتاد:” جاسوسی به نفع ارمنستان”.
منبع: دی پرسه (اتریش)
انتهای پیام/د
