افزایش انتقادات در ترکیه نسبت به انفعال عملی حزب حاکم در قبال غزه

بسیاری از فعالان سیاسی و رسانه‌ای مرتبط با پرونده فلسطین در کشور ترکیه، از رویکردهای سیاسی دولت اردوغان انتقاد کرده و معتقدند که آنکارا در قبال مسائل غزه، منفعل مانده است.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها در ترکیه، بسیاری از فعالان سیاسی و رسانه‌ای مرتبط با پرونده فلسطین، از سیاست‌های دولت اردوغان انتقاد می‌کنند و بر این باورند که آنکارا در قبال مسائل غزه، منفعل مانده است.

آنان می‌پرسند: چرا کشتی حامیان مردم غزه به جای آن که از ترکیه به سوی سرزمین‌های اشغالی به راه بیفتد، از مبدا اسپانیا حرکت کرد؟ آن هم در شرایطی که اسپانیا به عنوان یک کشور عضو اتحادیه اروپا، هیچگاه مانند دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه، خود را به عنوان حامی سینه چاک فلسطین معرفی نکرده است.

با این حال، شواهد نشان می‌دهد که دولت اردوغان قائل به تغییر موضع نیست و بیشتر به دنبال آن است که به خواسته‌ها و مطالبات داخلی و تبلیغاتی درباره حمایت از غزه پاسخ دهد اما در حوزه دیپلماسی و رسمی، کار خاصی انجام ندهد.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب حاکم این کشور، دیروز در سخنرانی خود در نهاد ریاست جمهوری در کاخ بش تپه آنکارا، اعلام کرد: «ما همه مسلمانان را به عنوان اعضای یک بدن واحد، به عنوان دندانه‌های یک شانه، به عنوان آجرهای یک ساختمان می‌بینیم. به همین دلیل است که ما اکنون در فلسطین هستیم. به همین دلیل است که ما اکنون در غزه هستیم. ما هرگز نمی‌توانیم بایستیم و نظاره‌گر قتل عام مردم غزه و جنایات این نتانیاهوی بی‌رحم و کافر باشیم».

اما منتقدین اردوغان می‌گویند: «سردادن شعارهای شورآفرین کافی نیست».

یکی از این منتقدین، شعبان تورهال از شاگردان قدیمی مرحوم نجم الدین اربکان و از تحلیلگران روزنامه ملی گازته است. او درباره سخنان اردوغان می‌گوید: در ظاهر امر، جملات و سخنان اردوغان درباره غزه، بسیار قدرتمندانه به نظر می‌رسد. اما بیایید بپرسیم: آیا اعلام این شعارها، باعث نجات غزه می‌شود؟ در آن سالی که اردوغان در نشست داووس بر سر مقام صهیونیستی فریاد زد، همه ما او را تحسین کردیم. او بعدها درباره شهادت فعالان حامی فلسطین در کشتی ماوی مرمره، قول داد که پرونده آن‌ها را پیگیری کند. اما کار خاصی انجام نشد و غزه اکنون در آستانه محو شدن از نقشه است. خانه‌ها با خاک یکسان می‌شوند، میلیون‌ها نفر بی‌خانمان می‌شوند. رئیس جمهور ما در آنکارا شعار سر می‌دهد و می‌گوید: ما در غزه هستیم. ولی من می‌پرسم: واقعاً ما آنجا حضور داریم؟ اگر ما در غزه بودیم، چگونه این همه قتل عام رخ داد؟ تنها کسی که به روشنی پای حرف خود می‌ایستاد، استاد نجم الدین اربکان بود. در سال 1974 میلادی به داد مسلمانان قبرس رسید و در سال 1997، در دوران نخست‌وزیری خود، سربازان ترکیه را به عنوان «نیروی حافظ صلح» برای متوقف کردن خونریزی به غزه فرستاد. آقای اردوغان! اگر در مورد غزه صادق هستید، مانند اربکان عمل کنید. یک نیروی حافظ صلح نظامی پیشنهاد دهید، موازنه‌های بین‌المللی را به چالش بکشید و حاضر باشید هزینه آن را بپردازید. زیرا غزه نه با شعار، بلکه با اقدام قاطع محافظت خواهد شد. آنچه غزه واقعاً به آن نیاز دارد شعار نیست، بلکه صداقت و تصمیماتی است که از قتل عام جلوگیری می‌کند.

کاروان رفت و ما در بندر ماندیم

عبدالله آیدین از تحلیلگران ترکیه که مدت‌ها درباره جنایات ارتش رژیم صهیونیستی و تاریخ فلسطین تحقیق کرده، درباره اعزام کاروان امدادرسانی به غزه نوشته است: «یک ابتکار جدید و یک کاروان برای کمک به غزه. ولی باز هم ما به عنوان ترکیه کار خاصی انجام ندادیم. آن‌ها رفتند و ما در بندر مانده ایم. ناوگان جهانی سومود(پایداری)، با مشارکت نزدیک به 50 کشور، به سمت غزه در حرکت است. کشتی‌هایی از بنادر اسپانیا، ایتالیا و تونس حامل کالاهایی برای تحویل به مردم غزه هستند. انتظار می‌رود این ناوگان ظرف 15 روز به سواحل غزه برسد. تیاگو آویلا، فعال برزیلی در بارسلونا گفت: این بزرگترین ماموریت همبستگی در تاریخ خواهد بود. ما با تعداد بیشتری از افراد و کشتی‌ها نسبت به تمام ابتکارات قبلی به راه افتاده‌ایم. بله. یک برزیلی چنین حرف‌هایی می‌زند. ولی من روزنامه نگار مسلمان ترکیه ای، در کلاس حمایت از غزه رفوزه شدم و سرجای خودم ماندم».

انتقاد از ترکیه و جهان اسلام، به استثنای ایران و یمن

ابراهیم کیراز یکی دیگر از تحلیلگران مشهور ترکیه است که درباره وقایع اخیر گفته است: «این نسل کشی بزرگ که طی دو سال اخیر توسط اسرائیل در غزه در برابر چشمان جهانیان به نمایش گذاشته شده، از حمایت بی‌چون و چرای دولت‌های غربی و به ویژه آمریکا برخوردار است. اما مردمان همان کشورها، بارها در برلین، پاریس، ملبورن، دوبلین، لندن، نیویورک و بسیاری از شهرهای دیگر از مردم غزه حمایت کردند و به خیابان آمدند. به دلیل تظاهرات گسترده، که هر کدام با حضور ده‌ها هزار نفر برگزار شد، حمایت پایتخت‌های غربی از اسرائیل به تدریج کاهش یافته و حتی امروزه، کشورهایی مانند انگلیس و فرانسه در حال آماده شدن برای به رسمیت شناختن فلسطین هستند. واضح است که چنین فشار عمومی در کشورهای اسلامی وجود ندارد. به همین دلیل است که به نظر می‌رسد حساسیت جهان اسلام نسبت به غزه از جهان غرب عقب مانده است».

کیراز در ادامه می‌گوید: «با وجود حساسیت بالای مردم ترکیه نسبت به غزه، هیچ اعتراض گسترده‌ای مانند کشورهای غربی در این کشور رخ نداده است. تنها یک یا دو بار راهپیمایی‌هایی با جمعیت زیاد به دعوت دولت برگزار شده است. به غیر از این موارد، اعتراضاتی که شاهد بودیم محدود به گروه‌های 15 تا 20 نفره بود. سایر کشورهای اسلامی نیز در مورد فقدان حضور نهادهای مدنی در حمایت از مردم فلسطین، حتی از ما هم بدتر هستند. در این میان، تنها دو استثنا داریم: تداوم حمایت ایران از فلسطین، اثرگذاری حوثی‌های یمن و اندکی هم مالزی. ولی به عنوان مثال، جای تردید است که مردم کشورهای خلیج فارس حتی از آنچه در غزه می‌گذرد، آگاه باشند. لابد خبر ندارند در غزه چه می‌گذرد! اگر نه چنین سکوت عمیقی شگرف است! البته متاسفانه، ترکیه نیز از وضعیت و موضع جهان اسلام مستثنی نیست. با صدای بلند صحبت می‌کنیم و اسرائیل را در محکوم می‌کنیم. ولی واقعیت این است که ما این کار را برای آرام کردن وجدان جامعه انجام می‌دهیم. با این حال، آیا تنها چیزی که کشوری مانند ترکیه می‌تواند در مورد غزه ارائه دهد، صرفاً یک بیانیه بلند محکومیت و سرزنش است؟»

ابراهیم کیراز در ادامه می‌گوید: آیا کشورهای اسلامی، حاضرند ترامپ را تحت فشار قرار دهند تا اجازه دهد کمک‌های غذایی برای جلوگیری از گرسنگی کودکان غزه ارسال شود، چه رسد به توقف نسل‌کشی؟ آیا این کشورها هیچ نوع اهرم فشاری ندارند؟ فرض کنید چند کشور با روابط خوب با دولت آمریکا، مانند ترکیه، عربستان سعودی و امارات، به طور مشترک از ترامپ بخواهند راه غذا را باز کند. آیا چیزی از دست می‌دهند؟ یا مساله این است که اعتباری نزد آمریکا دارند، ولی نمی‌خواهند آن اعتبار را برای فلسطین خرج کنند؟»

همه اینها در حالی است که هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه جدیداً اعلام کرده که جز اقناع دونالد ترامپ، راه دیگری برای ممانعت از تداوم جنایات نتانیاهو وجود ندارد.