امروز یا به دلیل نیاز ایران و جمهوری آذربایجان و یا به دلیل هوشمندی سیاسی طرفین در منطقه، سطح مناسبات دو کشور به سمت نقطه مطلوب در حال حرکت است اما آنچه در این میان ظاهرا مغفول مانده است وضعیت حبس اسلامگرایان در جمهوری آذربایجان می باشد.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، از روزی که “کریس اسمیت” نماینده کنگره آمریکا لایحه “سند دموکراسی در آذربایجان” را که در آن تحریمها و محدودیتهای ویژه بر علیه دولت آذربایجان در نظر گرفته شده را به کنگره آمریکا ارائه نموده است، 5 ماه می گذرد. اما تا کنون این لایحه به دلیل برخیاقدامات دولت آذربایجان مورد مذاکره قرار نگرفته است.
دولت آذربایجان از اوائل سال جاری میلادی برای تحکیم روابط خود با غرب دست به اصلاحات و اقدامات جدی زده و تعدادی از زندانیان سیاسی را آزاد نمود. به اعتقاد بیشتر کارشناسان ، به فراموشی سپرده شدن لایحه اسمیت نیز بیشتر به خاطر همین اقدامات اصلاحی از سوی دولت آذربایجان بوده است.
اما این روزها غرب و آمریکا تلاش بیشتری میکند تا زندانیان سیاسی بیشتری در آذربایجان آزاد شوند که البته با مخالفت جدی دولت باکو هم مواجه شده است.اخیرا نیز به خاطر عدم آزادی “خدیجه اسماعیل اوا” و “ایلقار محمداف” از زندان خبرهائی مبنی بر طرح مجدد لایحه اسمیت در کنگره آمریکا منتشر می شود.
میهمان علی اف رییس خبرگزاری “توران” در خصوص طرح اسمیت به خبرنگار روزنامه غربگرای مساوات گفته است: طرح مذکور هنوز به طور کامل به فراموشی سپرده نشده است. اگر وضعیت فعلی در کشور ادامه داشته باشد، فشارها بر علیه دولت آذربایجان افزایش خواهد یافت. دولت تا کنون فعالان سیاسی و مخالف خود را با اتهاماتی همچون زمینه سازی برای ” انقلاب مخملی “دستگیر نموده و زندانی می کرد. اما افت قیمت نفت، بروز مشکلات جدی در سیستم امنیتی کشور (وزارت امنیت سابق) و مشکلات دیگر نشان داد که گروهها و افراد سیاسی در این زمینه هیچ تقصیری ندارند و ضربه وارد شده از سمت و سوی دیگری است. در واقع این حوادث، نتیجه سیاست اشتباه دولت بود. دولت خود را مورد مجازات قرار داد.
تفاوت ها در حمایت از زندانیان
این خبرها احتمالا برای تحت فشار قرار دادن دولت جمهوری آذربایجان جهت آزادی زندانیان نزدیک به غرب انجام می شود اما موضوع زندانیان در جمهوری آذربایجان یک روی دیگر هم دارد و آن نیز وضعیت زندانیان اسلامگرا در این کشور شیعی می باشد.
بنظر می رسد در حالی که این روزها رسانه های غربگرا در جمهوری آذربایجان به شدت در تکاپوی تحریک دولت مردان این کشور برای اعطای آزادی به زندانیان سیاسی منسوب به خود را دارند ولی متاسفانه طیف اسلامگرایان در جمهوری آذربایجان هنوز هم در شوک دستگیری های ماه های گذشته و حوادث نارداران و … هستند و هیچ تلاشی هم برای آزادی این زندانیان نمی کنند.
ظرفیتی که امروز باید بکار گرفته شود
افزایش سطح مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران و جمهوری آذربایجان طی سال های اخیر از جمله نکات مثبتی است که از سال ها پیش انتظار می رفت تا جمهوری اسلامی با نگاه به ظرفیت های منطقه پیشگام در این افزایش مناسبات باشد.درهر حال امروز یا به دلیل نیاز طرفین و یا به دلیل هوشمندی سیاسی طرفین در منطقه، سطح مناسبات به سمت مطلوب در حال حرکت است اما آنچه در این میان ظاهرا مغفول مانده است وضعیت حبس اسلامگرایان در جمهوری آذربایجان می باشد.
حقیقت امر این است که طی سال های گذشته برخی سیاست های خشک دولت جمهوری آذربایجان که تضاد جدی با عقاید دینی مردم این کشور داشت موجب شد تا اسلامگرایان در موضوعاتی نظیر منع حجاب، منع پخش اذان، منع عکس محجبه برای بانوان در گذرنامه، رژه همجنس بازان و … بصورت جدی مخالفت خود را با سیاست ها و برنامه های ضد دینی دولت اعلام کنند که منجر به دستگیری و حبس طولانی مدت تعدادی از رهبران اسلامگرا در این کشور شده است برخی آمار ها اعلام کرده اند که امروز حدود 150 نفر از رهبران اسلامگرایان به دلایل واهی در زندان های باکو بسر می برند.
در شرایط فعلی و با بهبود روابط دو کشور هرچه سریعتر باید مذاکراتی با مقامات آذربایجان در خصوص پایان حبس ها و محدودیت ها برای اسلامگرایان در جمهوری آذربایجان انجام شود چرا که جمهوری اسلامی خود را حامی مستضعفان و نیازمندان در جهان می داند چه رسد به این که این مستضعفان از مسلمانان شیعه در کشور همسایه خود باشند.
