مدیرکل همکاری‌های فرهنگی و امور ایرانیان خارج از کشور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از برگزاری هفته فرهنگی ایران در جمهوری آذربایجان با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در رأس هیأتی عالی رتبه از تاریخ ۶ لغایت ۱۰ تیرماه جاری در دو شهر باکو و گنجه خبر داد.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز به نقل از روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، این سازمان در راستای مأموریت خود در امر ایجاد و توسعه روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای دیگر، دیپلماسی فرهنگی را در دستور کار خود قرار داده است. در سال گذشته، هفته فرهنگی جمهوری آذربایجان در تهران و اصفهان برگزار و امسال هم هفته فرهنگی ایران در جمهوری آذربایجان برگزار خواهد شد. محمدعلی کیانی، مدیرکل همکاری‌های فرهنگی و امور ایرانیان خارج از کشور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به پرسش‌های ما درباره ماهیت و نحوه برگزاری هفته فرهنگی پاسخ داده که متن آن در ادامه می‌آید:
روابط دوستی و همکاری‌های فرهنگی بین ایران و جمهوری آذربایجان چگونه است؟
جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان روابط و اشتراکات دیرینه تمدنی، فرهنگی، اجتماعی، زبانی و سنتی بسیاری دارند و دیدارهای متعدد رؤسای جمهور دو کشور در چند سال گذشته شاهدی بر اراده دو کشور برای گسترش روابط در تمامی حوزه‌ها است. در واقع، وجود اشتراکات فرهنگی و تاریخی بین دو کشور ضمن اینکه نقش مهمی در ایجاد دوستی دارد؛ عامل تعاملات در حوزه‌های مختلف و مشترک برای تفاهم و تعامل هر چه بیشتر محسوب می‌شود.
امروز، مسئولین فرهنگی با تکیه بر قرابت‌های فرهنگی و میراث مشترک و عزم مقامات دو کشور، گام‌های مهمی برای بسط و توسعه روابط و مناسبات فرهنگی فی مابین برداشته‌اند که هم خواست مردمان دو کشور و هم خواست مسئولین دو کشور را رقم زده و نمونه بارز آن برگزاری هفته‌های فرهنگی بین دو کشور است.
در باره سابقه توافقنامه فرهنگی بین دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان بگویید؟
موافقتنامه فرهنگی با جمهوری آذربایجان در سال ۱۳۴۴ امضا شده که همچنان دارای اعتبار است. در سال ۱۳۷۳ نیز، یک موافقتنامه فرهنگی میان دو کشور امضا شد. برنامه همکاری‌های فرهنگی برای سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ میان دو کشور به امضا رسیده و در سال‌های ۱۳۷۰، ۱۳۷۲، ۱۳۷۳، ۱۳۷۵ و ۱۳۸۱ با این کشور تفاهم فرهنگی مطبوعاتی وجود داشته است. آخرین برنامه مبادلات فرهنگی برای سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ با حضور وزرای فرهنگ دو کشور در سال گذشته در تهران به امضا رسیده است.
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از برگزاری هفته‌های فرهنگی چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
هفته فرهنگی در بالاترین سطح از روابط فرهنگی و فعالیت‌های فرهنگی هنری ما با دیگر کشورها را در بر می‌گیرد و شامل عرضه مجموعه‌ای از جلوه‌های متنوع و گسترده فرهنگی و هنری است که با حضور جمعی از هنرمندان برجسته در حوزه‌های مختلف و شخصیت‌های مطرح فرهنگی به صورت سازمان یافته و در مدت معین بر اساس توافق یا تفاهم مکتوب فیمابین جمهوری اسلامی ایران در چارچوب موافقتنامه‌های فرهنگی و سند مبادلات یا یادداشت تفاهم با کشور متوقف فیه با هدف بسط، گسترش و تعمیق مناسبات و مبادلات فرهنگی و معرفی و اشاعه جلوه‌های فرهنگی و هنری ایرانی و اسلامی در سایر کشورها برگزار می‌شود.
در هفته‌های فرهنگی، بر چه زمینه‌هایی و کدام بخش از آثار هنری تأکید می‌شود؟
به لحاظ توانمندی و ظرفیت بالای فرهنگی ـ هنری در جمهوری اسلامی ایران ترکیب هفته‌های فرهنگی عموماً بنابر شرایط و ذائقه مخاطبان کشور میزبان طراحی و تعیین می‌شود. اما بطور معمول این رویداد با برپایی نمایشگاه‌ها و اجرای برنامه‌هایی چون نمایشگاه صنایع دستی و هنرهای تجسمی (سنتی و معاصر)، نمایشگاه کتاب و آثار مکتوب و رایانه‌ای، نمایش فیلم و عکس و اسلاید بویژه در خصوص معرفی سیمای ایران امروز، معرفی و اجرای موسیقی سنتی و هنرهای نمایشی و اجرای صحنه‌ای، معرفی سینماگران مطرح ایرانی و اکران آثار سینمایی مطرح و برجسته ایرانی، برپایی برنامه نشست‌های فرهنگی و رسانه‌ای با معرفی ایران معاصر و دستاوردهای انقلاب اسلامی و برپایی کارگاه‌های هنری و آموزشی در زمینه‌های صنایع دستی و هنرهای تجسمی از برجسته‌ترین آثار هنرمندان معاصر همراه است.
ویژگی‌های هفته فرهنگی و تفاوت آن با سایر فعالیت‌های فرهنگی و هنری در چه چیزی است؟
هفته‌های فرهنگی بالاترین سطح فعالیت رسمی در روابط فرهنگی ایران با دیگر کشورهاست. طبیعتاً هر دو شکل هفته‌های فرهنگی ایران در کشورها و هفته‌های فرهنگی دیگر کشورها در ایران، شامل بخش‌هایی است که هر یک به تنهایی می‌تواند به صورت مستقل در هر سطح و مقطع زمانی به اجرا درآید.
همینطور اجرای هفته فرهنگی در قالب توافق رسمی دو دولت و به صورت متقابل (دوطرفه) صورت می‌پذیرد. معمولاً زمانبندی اجرای برنامه دو کشور نیز در توافق تعیین می‌شود.
آیین گشایش هفته فرهنگی با حضور بالاترین مقام دولتی و عالی رتبه ممکن در کنار سایر شخصیت‌های فرهنگی و هنری دو کشور رسمیت می‌یابد و جزییات مشارکت دو کشور نیز در اجرای هفته فرهنگی برابر توافق، بمنظور بهره‌مندی مناسب از امکانات کشور میزبان و تکالیف کشور میهمان (برگزار کننده) پیش‌بینی و تعیین می‌شود.
در برنامه‌های هفته فرهنگی معمولاً فرهیختگان فرهنگی، هنری، ادبی و اساتید برجسته حوزه و دانشگاه کشور نیز جهت ارائه برنامه سخنرانی در محافل علمی، فرهنگی و رسانه‌ای در جهت گسترش تعامل سازنده بین جامعه نخبگانی دو کشور حضوری چشمگیر و مؤثر دارند.
حضور مناسب در فضای رسانه‌ای کشور میزبان با انجام نشست‌های مطبوعاتی و رادیو تلوزیونی در جهت معرفی شایسته و تبیین ابعاد شخصیت‌های فرهنگی، هنری و ادبی جمهوری اسلامی ایران و آثار ایشان را نیز در بر می‌گیرد و اطلاع‌رسانی برای علاقمندان و استقبال شایسته از برنامه را موجب می‌شود.
مجموعاً در برگزاری هفته فرهنگی ارائه برنامه‌ای جامع از جلوه‌های متنوع فرهنگی و هنری کشور با توجه به سابقه تاریخی و فرهنگی ایران اسلامی و تأکید بر حفظ ارزش‌ها و اصول انقلاب اسلامی در قالب فعالیت‌های نمایشگاهی و کارگاه‌های مختلف هنری و همچنین نمایش فیلم و اجرای تئاتر، موسیقی و … با هنرنمایی برترین‌های کشور صورت می‌گیرد.
همچنین، در ترکیب هفته‌های فرهنگی بهره‌مندی از ظرفیت مراکز و مؤسسات فرهنگی و هنری در سطح ملی، جهت غنای هر چه بیشتر توانمندی فرهنگی کشور، همواره از رویکرد و اصول ثابت مدیریت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در اجرای این رویداد در داخل و خارج از کشور به شمار می‌آید.
توجه به علائق فکری و فرهنگی و همچنین شرایط و اقتضائات محیط و جغرافیایی فرهنگی مخاطبان در کشورهای مختلف و در نتیجه ارائه محصولات اثربخش و متناسب با این شرایط از ملاحظات اساسی سازمان در روند برنامه‌ریزی به شمار می‌آید.
در خصوص نحوه برگزاری و همکاری نهادهای مشارکت‌کننده در هفته فرهنگی ایران در جمهوری آذربایجان بگویید.
هفته فرهنگی ایران در جمهوری آذربایجان با حضور صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در رأس هیأتی عالی رتبه از تاریخ ۶ لغایت ۱۰ تیرماه جاری در دو شهر باکو و گنجه برگزار خواهد شد.
برمبنای آنچه که گفته شد، طراحی و برنامه‌ریزی هفته فرهنگی کشورمان در جمهوری آذربایجان براساس فرخوان مشارکت از نهادها و مراکز ذی‌ربط به ویژه مجموعه‌های مرتبط با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای هم‌افزایی و استفاده از ظرفیت‌های آنان در برنامه‌ریزی این رویداد فرهنگی بین‌المللی بوده است.
در واقع رویکرد مشخص این اداره‌کل در انتخاب و ترکیب هنرمندان این هفته فرهنگی بر رعایت تنوع جغرافیایی استوار بوده و سعی شده در این گستره، استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، فارس، بوشهر، تهران، هرمزگان، اصفهان، کردستان، سیستان و بلوچستان را دربر گیرد.
این رویداد فرهنگی شامل چه بخش‌هایی می‌شود؟
اجرای ارکستر ملی کشورمان با حضور سالار عقیلی و همچنین، گروه موسیقی سنتی لیان از بوشهر و نمایش تئاتر از استان هرمزگان از برنامه‌های این رویداد فرهنگی است.
با برگزاری نمایشگاه فرهنگی و هنری، آثار هنرهای تجسمی و سنتی همچون خوشنویسی، نقاشی، نگارگری و سایر آثار هنری کشورمان به نمایش گذاشته خواهد شد. در این نمایشگاه آثار طراحان مد و لباس حجاب اسلامی نیز حضور فعالی خواهند داشت.
وزرای فرهنگ دو کشور در آیین گشایش این هفته فرهنگی و معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجید مجیدی، کارگردان فیلم محمد رسول الله (ص) از جمله سخنرانان هفته فرهنگی ایران در جمهوری آذربایجان هستند.
به دنبال برگزاری هفته فرهنگی جمهوری آذربایجان در تهران و اصفهان در تیرماه سال گذشته و در راستای تبادل فرهنگی دو کشور، متقابلاً برگزاری هفته فرهنگی ایران در جمهوری آذربایجان در سال جاری در دستور کار قرار گرفته و برنامه‌ریزی شد.
هفته فرهنگی آذربایجان با حضور بیش از ۷۰ تن از هنرمندان و عوامل اجرایی و هیأت رسمی در حوزه فیلم، موسیقی، هنرهای نمایشی و نمایشگاهی به میزبانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و هفته فرهنگی کشورمان در دو شهر باکو و گنجه به میزبانی وزارت فرهنگ آذربایجان انجام خواهد شد.
چه برنامه‌هایی برای این رویداد فرهنگی و حضور هیأت ایرانی در آذربایجان، ترتیب داده شده است؟
دیدار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با همتایان و برخی مقامات رسمی و بلندپایه همچون رییس جمهور آذربایجان، معاون رییس جمهور، رئیس اداره روحانیت و رییس مجلس ملی جمهوری آذربایجان از جمله این دیدارها خواهد بود.
مراسم افتتاحیه نمایشگاه فرهنگی و هنری در موزه مرکزی در باکو، مراسم افتتاحیه روزهای فرهنگی با اجرای ارکستر ملی در سالن فلورمونیا در باکو و اجرای گروه موسیقی بوشهری در فضای باز، نمایش فیلم حضرت محمد (ص) در مرکز سینمای نظامی، مراسم افتتاحیه نمایش تئاتر در سالن تئاتر موزیکال، اجرای ارکستر ملی در شهر گنجه و اجرای دوم تئاتر سالن تئاتر موزیکال گنجه از دیگر برنامه‌هایی است که برای این رویداد فرهنگی پیش بینی شده است.
دستاورد نهایی برگزاری این هفته فرهنگی را چگونه تحلیل می‌کنید؟
در برگزاری هفته‌های فرهنگی دستاوردهای گوناگونی در راستای اهداف توسعه روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی لحاظ شده که می‌توان از جمله آن به ارتقای سطح مراودات و مناسبت‌های فرهنگی دو جانبه، اعتماد سازی و ارائه تصویری روشن و شفاف و بدون ابهام و حساسیت‌زدایی نسبت به فعالیت‌های فرهنگی، هنری جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، ایجاد ارتباط مستقیم فرهنگی بین نخبگان، هنرمندان برجسته کشور با همپایان خود در کشورها، ارائه فرهنگ و هنر عصر حاضر ایران اسلامی در قالب نمایشگاه هنری، اشاره کرد.
ارائه تصویری از پیشرفت‌های علمی، فرهنگی و وضعیت اجتماعی ایران امروز در قالب نمایشگاه‌های عکس و پوستر و نمایش فیلم، معرفی ارزش‌های اسلامی و تمدن ایرانی به نحو شایسته در قالب نمایش تئاتر و فیلم و هنرهای نمایشی،بسترسازی ثمربخش توسعه دامنه نفوذ فرهنگی و هنری جمهوری اسلامی ایران در لایه‌های مختلف اجتماعی کشور میزبان و ارتقای سطح مدیریت فرهنگی بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در گسترش تعاملات فرهنگی با دولت و مردم و نیز جلب مشارکت نهادها و سازمان‌های فرهنگی داخلی در اجرای هفته فرهنگی از دیگر دستاوردهایی است که در راستای اهداف توسعه روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران لحاظ شده است.
