به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز عبدالباری عطوان نویسنده سرشناس عرب در روزنامه رأی الیوم نوشت: نگرانی آمریکا و متحدان عرب این کشور از گزارش‌های خبری صوتی و تصویری در مورد مشارکت نیروها و زره‌پوش‌های روسی کنار ارتش سوریه نشان می‌دهد که رهبری سوریه تصمیم گرفته است اظهارات خود در مورد مخالفت مسکو با برکناری بشار اسد را با عمل همراه سازد.
به‌گفته وی گزارش‌های مربوط به حضور نیروهای روس کنار ارتش سوریه به‌منظور مبارزه علیه نیروهای مخالف مسلح در «لاذقیه» و «ادلب» نه عجیب است و نه غیرمنتظره؛ زیرا روشن است که رهبری روسیه تصمیم گرفت اظهارات خود مبنی بر مخالفت با هر درخواستی مبنی بر کنار رفتن بشار اسد از قدرت را با عمل همراه کند.
نگرانی آمریکا از رسیدن تجهیزات نظامی روسیه به سوریه
این در حالی است که «جان کری» وزیر خارجه آمریکا دو روز پیش با «سرگئی لاوروف» همتای روسی خود تماس گرفته و ضمن ابراز نگرانی از این وضعیت در مورد صحت اخبار مربوط به اینکه تجهیزات نظامی روسیه به‌زودی به سوریه خواهد رسید، از او توضیح خواسته و این سؤال را مطرح کرد: مفهوم این اقدام در این شرایط حساس چیست؟
در همین ارتباط روزنامه «نیویورک تایمز» در شماره چند روز پیش خود تأکید کرد که روسیه یک گروه نظامی و مقادیری سلاح و مهمات را به سوریه منتقل کرد.
گزارش‌های تصویری از مبارزه نیروهای روس در لاذقیه
روزنامه «دیلی تلگراف» انگلیس نیز نوشت تلویزیون رسمی سوریه گزارش‌های خبری تصویری را پخش کرد که در آن سربازان و زره‌پوش‌های روسیه در حال مبارزه کنار نیروهای ارتش سوریه در لاذقیه نشان داده شدند.
به‌نوشته این روزنامه در این گزارش‌ها صدای این سربازان که به‌زبان روسی صحبت می‌کردند، شنیده می‌شود.
اعتراف جبهه النصره به حضور هواپیماهای روس در ادلب
اما «جبهه النصره» نیز در صفحه توییتر خود یک نوار ویدئویی منتشر کرد که در آن تصاویری از هواپیماهای روسی و نیز هواپیماهای بدون سرنشین آن در حال پرواز بر فراز ادلب نشان داده می‌شد.
نکته قابل ملاحظه اینکه «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه در حاشیه نشست اقتصادی شرق در شهر «ولادی وستوک» روسیه در اظهاراتی مطبوعاتی اعتراف کرد که کشورش از طریق صادرات سلاح و مهمات به سوریه کمک نظامی قابل ملاحظه‌ای را به آن ارائه کرده است.
وی همچنین اظهار داشت که هنوز زود است از آمادگی روسیه برای شرکت در عملیات نظامی علیه داعش در سوریه سخن گفت؛ زیرا این موضوع یک چیز و حمایت از نظام سوریه چیز دیگری است.
روسیه از کمک به بشار اسد دست برنخواهد داشت
این پیام روسیه که رسانه‌های رسمی دمشق آن را به طرف‌های متعدد اعلام کردند، به‌روشنی حاکی از این است که روسیه از متحد خود یعنی بشار اسد دست برنخواهد داشت و اجازه نزدیک شدن به لاذقیه و سایر مناطق ساحلی شمال سوریه را نخواهد داد.
جالب اینکه بیشترین کمک‌های روسیه نیز به همین مناطق ارسال می‌شود، آن هم در شرایطی که نیروهای وابسته به مخالفان مسلح سوریه در حال نزدیک شدن به مناطق شمالی بوده و برای حمله گسترده آماده می‌شوند.
نه بزرگ روسیه به عادل الجبیر
به هر حال اهمیت این پیام روسیه در زمان آن نهفته است؛ زیرا پس از پافشاری «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان بر لزوم کنار رفتن بشار اسد از قدرت اعلام شده است، آن هم در شرایطی که وی اصرار دارد اسد چه با توسل به قدرت نظامی و چه از طریق راه حل دیپلماتیک باید از قدرت کناره گیری کند.
به‌عبارت بهتر اظهارات وزیر خارجه عربستان بخشی از مشکل است نه راه حل آن، چرا که الجبیر بارها در محافل مختلف این اظهارات را تکرار کرد تا جایی که با نوعی لجبازی عمدی به موضوع ثابت تمام اظهارات او تبدیل شده است.
روسیه: تغییرات در سوریه آری، برکناری بشار اسد خیر
از سوی دیگر چه‌بسا اشاره پوتین به عدم مخالفت اسد با برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی در چارچوب حل و فصل سیاسی بحران سوریه در واقع بیانگر منظور روسیه از حل و فصل سیاسی در سوریه باشد، به‌عبارت دیگر این اظهارات نشان می‌دهد که مسکو بر لزوم تغییرات سیاسی در سوریه با باقی ماندن بشار اسد در قدرت تأکید دارد.
پوتین در اظهارات خود چارچوب سیاسی انتخابات پارلمانی سوریه را روشن نکرد، از همین رو باید پرسید: آیا اظهارات او در واقع اشاره‌ای به مرحله انتقالی در سوریه است؟ آیا وی به قانون اساسی جدید سوریه مبتنی بر تنوع حزبی اشاره کرد؟
سؤال بعدی: اختیارات پارلمانی که از دل این انتخابات بیرون می‌آید، چیست؟
آمادگی روسیه برای جنگ در حمایت از بشار اسد
پاسخ روشنی برای این سؤال‌ها نداریم اما می‌توان اظهارات پوتین را این‌گونه خلاصه کرد که چه‌بسا منظور او این است که روسیه آماده ورود به جنگ مستقیم برای حمایت از بقای بشار اسد در قدرت باشد.
روشن است که آمریکا این واقعیت را به‌خوبی متوجه شده است، به همین دلیل نابودی داعش را در اولویت نخست قرار داده است.
در همین ارتباط «دیوید پترائوس» ژنرال بازنشسته آمریکایی و رئیس سابق سرویس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) از تشکیل «نیروهای جدید بیداری» (شبیه نیروهای بیداری در عراق) با حضور مبارزان میانه‌رو در جبهه النصره سخن گفت.
یکی از شاخص‌های مهم در این خصوص این است که پترائوس بنیانگذار تشکیل نیروهای بیداری عراق بود و این نیروها در فاصله سال های 2007 تا 2008 از نفوذ القاعده در عراق و دایر عملیات آن در این کشور کاستند.
برکناری بشار اسد از اظهارات آمریکایی حذف شده است
نکته قابل ملاحظه اینکه باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا جمعه گذشته در جریان استقبال از «ملک سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان به موضوع برکناری بشار اسد اشاره ای نکرد و جان کری نیز در اظهارات خود، حل و فصل سیاسی و دیپلماتیک بحران سوریه را به برکناری اسد مشروط نکرد.
در هر حال اگر گزارش‌های مربوط به حضور نیروهای روس کنار ارتش سوریه صحت داشته باشد، که به نظر می‌رسد درست باشد، این گزارش‌ها به این معنی است که بحران سوریه از نظر نظامی وارد مرحله بین المللی شده است و این تغییری است که با هر معیاری که سنجیده شود، خطرناک است و چه‌بسا به نوعی با توضیح و تفسیر در مورد بحران پناهندگان سوری نیز در ارتباط باشد.
به‌عبارت بهتر این گزارش‌ها از یک سو و بحران پناهندگان سوری از سوی دیگر به‌نوبه خود نشان می‌دهد که ترکیه با استفاده از این وضعیت در تلاش است غرب را برای تسریع حل بحران سوریه به‌شیوه خود یا همان ایجاد منطقه حائل به‌منظور جذب پناهندگان سوری تحت فشار قرار دهد.
در این خصوص گزارش‌هایی وجود دارد که در آن تأکید شده است این ترکیه بود که به‌دلیل ناتوانی در جذب پناهندگان سوری آنان را به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم راهی اروپا کرد.
در این میان در صورت ادامه روند خروج سوری‌ها از کشورشان با میانگین‌های کنونی می‌توان گفت که تعداد پناهندگان سوری به‌سمت اروپا رو به افزایش است.
ناامیدی ائتلاف سعودی ــ ترکی ــ قطری از سرنگونی بشار اسد
این تغییرات سریع در صحنه تحولات سوریه بسیاری را نگران و چه‌بسا ناامید و افسرده خواهد کرد که در صدر آنان ائتلاف سعودی ــ ترکی ــ قطری قرار دارد؛ زیرا این ائتلاف به سرنگونی بشار اسد امید بسته بودند و اکنون از این هدف ناتوان مانده‌اند، زیرا ورود نظامی مستقیم قدرت بزرگی مانند روسیه به سوریه روند مسائل را دگرگون خواهد کرد و معادله را به‌طور کلی تغییر خواهد داد.
روشن است که هفته‌ها و ماههای آینده آبستن رخدادهای غیرمنتظره است آن هم در حالی که تعطیلات تابستانی نیز به سر آمده است و در اتاق‌های تاریک در نقاط مختلف دنیا نقشه چگونگی روبه‌رو شدن با بحران‌های منطقه طراحی می‌شود
