حزب مساوات و حزب آلترناتیو جمهوری‌خواه اعلام کرده‌اند که در انتخابات شرکت خواهند کرد در حالی که حزب جبهه خلق انتخابات را تحریم کرده است. همچنین حزب حاکم آذربایجان نوین فهرست کامل نامزدهای معرفی شده توسط خود را اعلام کرد.

آخرین انتخابات پارلمانی جمهوری آذربایجان زودهنگام بود و در فوریه 2020 برگزار شد. انتخابات ریاست جمهوری این کشور که در بهمن ماه سال گذشته برگزار شد نیز زودهنگام بود.

چرا انتخابات زودهنگام؟

پارلمان جمهوری آذربایجان خواهان انحلال خود بود و در 21 ژوئن از الهام علی‌اف رئیس‌جمهور این کشور درخواست کرد تا انتخابات زودهنگام مجلس ملی را تعیین کند.

الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان در 28 ژوئن دستور انحلال مجلس ملی و برگزاری انتخابات زودهنگام را صادر کرد. پیش از این نیز دادگاه قانون اساسی به درخواست رئیس‌جمهور آذربایجان در خصوص احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمان پاسخ مثبت داده بود.

حزب جبهه خلق یکی از احزاب اصلی اپوزیسیون جمهوری آذربایجان با انتقاد از این تصمیم گفت که فضای رقابت آزاد در این کشور وجود ندارد.

از سال 2015، حزب جبهه خلق به طور متوالی به انتخابات نرفته است. این بار نیز این حزب انتخابات را تحریم و اعلام کرد که در آن شرکت نخواهد کرد.

کدام احزاب در انتخابات شرکت کردند؟

حزب مساوات که اعلام کرده بود در انتخابات شرکت خواهد کرد، اسامی 34 نامزد را در ماه جولای اعلام کرد.

این حزب خاطرنشان کرد که فهرست نامزدهای احزاب افزایش خواهد یافت.

ناطق جعفرلی، یکی از اعضای کمیته سیاسی حزب آلترناتیو جمهوری‌خواه گفت که از سال گذشته برای انتخابات آماده شده‌اند.

تنها حزب جبهه خلق آذربایجان اعلام کرده است که انتخابات اول سپتامبر را تحریم می‌کند. علی کریملی رهبر این حزب این تصمیم را در صفحه فیسبوک خود اعلام کرد. پیش از آن، حزب جبهه خلق تصمیم «درباره رفتن به انتخابات یا تحریم آن» را برای بحث عمومی گذاشته بود.

کریملی تأکید کرد: حزب جبهه خلق آذربایجان با پایبندی به موضع اعلام شده خود از ابتدا اعلام کرد که بیش از 300 زندانی سیاسی در کشور هنوز آزاد نشده‌اند، آزادی تجمعات تضمین نشده است، کمیسیون‌های انتخابات تحت کنترل کامل دولت هستند و نظارت غیرممکن است. با توجه به اینکه روند رأی‌گیری و شمارش آرا شفاف نیست، مطبوعات آزاد از بین رفته است و فضای رقابت آزاد وجود ندارد، انتخابات زودهنگام پارلمانی در 1 سپتامبر را تحریم می‌کند.

این در حالی است که دولت جمهوری آذربایجان می‌گوید که هیچ زندانی سیاسی در این کشور وجود ندارد و انتخابات مطابق قانون و عادلانه برگزار شد.

همچنین شورای ملی نیروهای دموکراتیک آذربایجان اعلام کرد: از تصمیم حزب جبهه خلق آذربایجان برای تحریم انتخابات دفاع می‌کند و از همه نیروهای سیاسی که به منافع ملی اهمیت می‌دهند می‌خواهد تصمیم مشابهی بگیرند.

مجلس منتخب چند سال باید فعالیت کند؟

در قانون اساسی جمهوری آذربایجان، زمان برگزاری انتخابات برای هر اجلاس مجلس ملی، اولین یکشنبه ماه نوامبر هر پنج سال یکبار مشخص شده است. یعنی دوره نمایندگی مجلس منتخب 5 سال است.

با این حال، بر اساس اصلاحیه قانون اساسی در سال 2016، مأموریت 125 نماینده که در انتخابات زودهنگام انتخاب می‌شوند ممکن است کمتر از پنج سال باشد.

در این صورت انتخابات در روز اولین یکشنبه ماه نوامبر سال پنجم دوره نمایندگی مجلس ملی برگزار می‌شود.

لازم به ذکر است که آخرین انتخابات پارلمانی جمهوری آذربایجان در 9 فوریه 2020 برگزار شد، که اگر انتخابات زودهنگام انجام نمی‌گرفت، می‌توانست تا 10 فوریه 2025 ادامه یابد.

چه کسانی نمی‌توانند نامزد انتخابات پارلمانی شوند؟

در قانون انتخابات جمهوری آذربایجان، مصداق عدم صلاحیت نامزدی انتخابات مجلس به شرح زیر است:

• اشخاصی که با حکم قانونی لازم‌الاجرا دادگاه محکومیت خود را در زندان سپری می‌کنند.
• افراد محکوم به جرائم قانون جزایی.
• شهروندان جمهوری آذربایجان دارای تابعیت مضاعف (تا زمانی که تابعیت مضاعف آن‌ها باقی بماند).
• اتباع جمهوری آذربایجان که نسبت به کشورهای خارجی تعهداتی دارند (تا زمانی که این تعهدات خاتمه نیافته، نمی‌توانند نامزد معاونت شوند).
• با بیش از 5 سال زندگی در یک کشور خارجی.
• داشتن تعهدات در قبال کشورهای خارجی که می‌تواند شامل ثبت‌نام، اخذ مالیات، عدم خروج بیش از مدت معین از خاک کشور و نیز سایر تعهدات سیاسی یا حقوقی باشد که منجر به وجود روابط مستمر، مستحکم و باثبات می‌شود.

چه کسانی می‌توانند در جمع‌آوری امضا شرکت کنند و چه کسانی نمی‌توانند؟

بر اساس قانون انتخابات، حداقل 450 امضاء از رأی‌دهندگان در قلمرو حوزه انتخاباتی که نامزدی وی در آن نامزد شده است، باید برای دفاع از یک نامزد نمایندگی در هنگام جمع‌آوری امضا جمع شود.

خود شهروند، گروه رأی‌دهندگان، یک حزب سیاسی، بلوک احزاب سیاسی و شهروندانی که به سن 18 سالگی رسیده‌اند و حق رأی دارند می‌توانند در روند امضا شرکت کنند.

ارگان‌های دولتی، مؤسسات شهرداری و اشخاص حقوقی صرف نظر از نوع مالکیت نمی‌توانند در امضاء شرکت کنند.

بر اساس این قانون، اجبار رأی‌دهندگان به امضا، عدم اجازه امضا و یا به هر نحوی پاداش دادن به رأی‌دهندگان ممنوع است. در صورتی که عدم رعایت این ممنوعیت توسط دادگاه مربوط تأیید شود، ممکن است دلیلی برای ابطال امضاهای جمع‌آوری شده و امتناع از ثبت‌نام کاندیدا باشد.

امضا در مؤسسات آموزشی، اقامتگاه‌ها و سایر مکان‌هایی که تبلیغات پیش از انتخابات ممنوع نیست مجاز است.

تبلیغات انتخاباتی از چه زمانی آغاز می‌شود؟

تبلیغات انتخابات زودهنگام پارلمانی جمهوری آذربایجان از 9 اوت آغاز شده است. بر اساس قانون اساسی این کشور، روند تبلیغات پیش از انتخابات می‌تواند توسط نامزدهای ثبت‌نام شده، نمایندگان مجاز و افراد مجاز آن‌ها، احزاب سیاسی که نامزدهای آن‌ها ثبت‌نام‌ شده‌اند، بلوک‌های احزاب سیاسی، نمایندگان مجاز آن‌ها و افراد مجاز انجام شود.

بر اساس اطلاعات کمیته مرکزی انتخابات، حدود 6 هزار مکان برای نامزدهای ثبت‌نام شده و احزاب سیاسی تعیین شده که نامزدهای آن‌ها می‌توانند در انتخابات مجلس که 11 شهریور برگزار می‌شود، با رأی‌دهندگان دیدار کنند.

علاوه بر این، بر اساس قانون انتخابات، به احزاب سیاسی و جناح‌های احزاب با بیش از 60 نامزد ثبت‌نام شده، زمان و فضای رایگان برای انتشار در تعدادی از سازمان‌های رسانه‌ای که از بودجه دولتی تأمین می‌شود، اختصاص داده می‌شود.

یعنی احزاب با بیش از 60 نامزد ثبت‌نام شده و جناح‌های آن‌ها می‌توانند با استفاده از پخش رایگان، تبلیغات انتخاباتی انجام دهند.

در حال حاضر تنها حزب حاکم آذربایجان نوین (YAP) می‌تواند از این فرصت استفاده کند. زیرا هیچ یک از احزاب دیگر بیش از 60 نامزد ثبت نامی ندارند.

حزب آذربایجان نوین در انتخابات پارلمانی قبلی در استفاده از این فرصت خودداری کرد. در حال حاضر تصمیم این حزب در این زمینه مشخص نیست.