پژوهشگر مسائل قفقاز با اشاره به کم اثر بودن نشست سن پطرزبورگ در حل مناقشه قره باغ گفت: روس ها در تلاش اند با اجرایی کردن طرح غازان ضمن کاهش نفوذ ایران در قفقاز جا پای خود را در این منطقه استراتژیک دنیا محکم تر کنند.
مسعود صدر محمدی پژوهشگر مسائل قفقاز در گفتگو با خبرنگار تبریزبیدار در خصوص دستاوردهای نشست سن پطرزبورگ با اشاره به اینکه اینگونه نشست ها تحول خاصی در حل مناقشه قره باغ ایجاد نمی کند اظهار داشت: این نشست در واقع مانور قدرت نرم روسیه برای اثبات حضور قدر نرم خود در منطقه قفقاز است و به نظر نمی رسد در حل قطعی مناقشه قره باغ نقش زیادی ایفا کند.
نشست سن پطرزبورگ مانور قدرت روسیه
وی افزود: برای درک این موضع کافی است به نشست دو جانبه چند ماه پیش سران باکو و ایروان در وین با وساطت آمریکا برگزار شد اشاره کنم که علیرغم ادعای طرفین مبنی بر رضایت از مذاکرات بدست آمده ولی دیدیم چندی پس از این نشست به ظاهر موفق آتش جنگ در منطقه قره باغ پس از سال ها افروخته شد.
افزایش نیروهای حافظ صلح دامی برای تثبیت حضور ارمنستان در مناطق اشغالی
پژوهشگر مسائل قفقاز در ادامه به بررسی طرح های مطرح شده در این نشست پرداخت و گفت: یکی از طرح های جدی که در این نشست مطرح شد افزایش استقرار نیروهای حافظ صلح در مناطق درگیری است که باعث کاهش درگیری ها و افزایش مراودات سیاسی خواهد شد اما نکته قابل توجه این جاست که طرف آذری حاضر به پذیرش این طرح نخواهد شد چرا که از نظر آنها ارمنستان اراضی جمهوری آذربایجان را اشغال کرده و در این مسیر مستحق فشار است. و در واقع این طرح به نفع ارمنستان خواهد شد که بدون درگیری به ادامه اشغالگری خود در این مناطق ادامه خواهد داد.
غازان؛ طرح روس ها برای تشکیل دولت وابسته در قره باغ کوهستانی
صدر محمدی ادامه داد: یکی دیگر از طرح های قدیمی که در این نشست هم دوباره مطرح شد طرحی روسی موسوم به طرح غازان است. روسیه در سالهای گذشته همواره به دنبال افزایش نفوذ خود بر منطقه قفقاز بوده است و حضور نظامی در مواجهه با گرجستان، تقویت ارمنستان و جناح روسی دولت جمهوری آذربایجان گواهی این مدعاست. حال روسها با طرح پیشنهادی غازان به دنبال محکم کردن جا پای خود در قفقاز هستند.
طرحی که طرفین به اجرای آن راضی هستند!
پژوهشگر مسائل قفقاز با تشریح طرح روسی غازان اظهار داشت: در این طرح قرار است با برگرداندن چند منطقه اشغالی غیر از منطقه قره باغ کوهستانی به جمهوری آذربایجان ، رژیم خاندان علی اف را با باده ی این پیروزی و فتح، مست کنند و از سوی دیگر با بازگشت آوارگان جنگی قره باغ از جمهوری آذربایجان به علاوه ارمنی های ساکن در این منطقه زمینه تشکیل یک دولت در منطقه قره باغ را مهیا کنند. البته روسها در سکوت خبری رسانه ها، برای پیشبرد و عملی شدن این مهم در چند ماه گذشته اقدام به پخش پاسپورت روسی در منطقه قره باغ کرده اند.
کلید غازان در تحولات غرب آسیاست
وی افزود: آنچه مشخص است اینکه طرفین درگیر به این طرح کاملا راضی هستند و بحث ها بر سر چگونگی موضوع حقوقی این دولت است و کلید حل این مساله به تحولات در غرب آسیا، خصوصا منطقه عربی و وضعیت تعاملات قدرت روسیه و ناتو در شرق اروپا بر میگردد.
غازان؛ کاهش نفوذ ایران، رضایت آمریکا و ناتو و توافقی که بعید نیست
صدر محمدی در پاسخ به این سوال که مواجهه غرب، آمریکا و غرب با این طرح چگونه خواهد بود اظهار داشت: این طرح از این بابت که زمینه نفوذ ایران را در قفقاز از بین می برد از نظر غرب طرح خوبی است ولی قبول و حل آن منوط به توافق آمریکا ، ناتو و روسیه است. قابل توجه است که آمریکا و روسیه در کریدور شمال سوریه برای زمینه سازی تشکیل دولت کُردی به توافق رسیده اند و بعید نیست که این مسأله در قفقاز جنوبی هم رقم بخورد. آنچه مشخص است این است که طولانی شدن پروسه مناقشه قره باغ به دلایل عدم توافق قدرت های جهانی در این سالهاست و به نظر نمی رسد به این زودی این معادله حل شود و حل قطعی آن در گرو به اشتراک رسیدن منافع روسیه، آمریکا و ناتو در قره باغ است. چرا که منافع آنها همزمان با تحولات دائما در حال تغییر است.
چرا غازان در تزاحم با منافع منطقه ای ایران است
کارشناس مسائل قفقاز در تشریح چرایی طرح غازان در مواجهه با ایران گفت: این طرح از این بابت که دوباره حضور فیزیکی روسها در مرزهای شمالی ایران احساس می شود برای منافع ایران در منطقه می تواند خطرناک باشد. ایران هم به دلیل تجربه تاریخی و هم به دلیل هم افزایی که هم اکنون با روسها در برخی چالش های منطقه دارد ترجیح می دهد رابطه اش از نوع دوری و دوستی باشد. از سوی دیگر تشکیل یک دولت در قفقاز جنوبی با منافع ملی ایران در تزاحم است و متأسفانه ایران نمی تواند برای مقابله با آن کاری از پیش ببرد . شاید در ابتدا مخالفت هایی از خود نشان دهد ولی به دلیل انفعالی که سیاست خارجی ایران در قفقاز دارد عملا مخالفت های ایران راه به جایی نخواهد برد و آنچه که اراده سیاسی روس ها و اروپایی ها بر آن تعلق بگیرد اتفاق خواهد افتاد.
