سرژ سرکیسیان، رئیس جمهوری ارمنستان و نیکلای پاتروشف، دبیر شورای امنیت ملی روسیه پیرامون همکاریهای امنیتی در ایروان گفتگو کردند. دفتر مطبوعاتی رئیس جمهوری ارمنستان روز دوشنبه با انتشار بیانیهای، اعلام کرد: نیکلای پاتروشف به منظور دیدار رسمی سه روزه از ارمنستان در راس هیاتی از اعضای شورای امنیت ملی روسیه به ایروان سفر کرده است. در همین ارتباط، یک مقام آگاه در دولت ارمنستان تصریح کرد: دوطرف در زمینه موضوعات منطقهای و چالشهای پیش روی مسکو و ایروان و همچنین حل مرحلهای مناقشه قرهباغ گفتگو کردهاند. سرکیسیان و پاتروشف در عین حال در زمینه تقویت امنیت مرزهای ارمنستان با ترکیه گفتگو کردهاند. هیات شورای امنیت ملی روسیه به سرپرستی پاتروشف طی اقامت سه روزه در ایروان، قرار است از پایگاه ۱۰۲ ارتش روسیه در خاک ارمنستان، بازدید به عمل آورد.
روسیه و ارمنستان دو متحد راهبردی در منطقه قفقاز جنوبی هستند. روسیه علاوه بر در اختیار داشتن پایگاه مجهز نظامی در خاک ارمنستان، با تمدید قرارداد نظامی ۲۵ ساله با ارمنستان، قرارداد خود را با این کشور حوزه جنوب قفقاز به مدت ۴۹ سال افزایش داده است. در اصلاحیه این قرارداد جدید نظامی، دولت روسیه متعهد شده است که پایگاههای نظامی مستقر در ارمنستان، علاوه بر منافع ملی روسیه، امنیت ارمنستان را نیز تامین نمایند.
در عین حال روسیه متعهد شده است که با بروز رسانی تکنولوژی و سیستمهای نظامی موجود در ارمنستان، در تضمین امنیت این کشور نقش بیشتری ایفا کند. در بند دیگری از اصلاحیه این قرارداد، مدت زمان استقرار پایگاههای نظامی روسیه در خاک ارمنستان برای ۲۴ سال دیگر تمدید شد و در مجموع به ۴۹ سال افزایش یافته است. کارشناسان میگویند امضای قراردادهای نظامی روسیه با ارمنستان به عامل مهمی تبدیل شده است تا طرف دیگر مناقشه قرهباغ کوهستانی یعنی جمهوری آذربایجان همواره با نگرانی به آینده بنگرد.
در واقع، اتحاد روسیه با ارمنستان علاوه بر همکاریهای راهبردی مسکو و ایروان، در زمینه مناقشه قرهباغ بیش از پیش نمود پیدا میکند. شاید به همین دلیل است که سیاستمداران حاکم بر باکو هر گونه تحرکات نظامی روسیه در قفقاز بویژه همکاری با ارمنستان را تهدیدی علیه جمهوری آذربایجان تلقی میکنند. روسیه به همراه آمریکا و فرانسه روسای مشترک گروه میانجیگر مینسک را تشکیل میدهند. حمایتهای علنی روسیه از ارمنستان در حالی است که آمریکا به عنوان یکی دیگر از میانجیگریان بینالمللی برای پایان دادن به مناقشه قرهباغ نیز همواره از مواضع ارمنستان در ارتباط با اشغال اراضی جمهوری آذربایجان حمایت کرده است.
مقامهای دولت باکو علی الخصوص در دوران ریاستجمهوری الهام علیاف به شدت نگران از سرگیری جنگ به هر بهانهای و بازپس گیری اراضی اشغالی جمهوری آذربایجان هستند. با وجود آنکه مقامهای باکو از جمله رئیس جمهوری آذربایجان هر از گاهی به تهدید ارمنستان اقدام مینمایند، کارشناسان، این تهدیدها را ظاهری و عمدتا با هدف تحریکات داخلی و نشان دادن تلاش برای پایان دادن به مناقشه با ارمنستان تلقی میکنند.
در حالی که، مقامهای آذری هرگونه اندیشه باز پسگیری اراضی اشغالی جمهوری آذربایجان را غیرعاقلانه میدانند و به صورت ضمنی از سرگیری جنگ با ارمنستان را به نوعی جنگ با روسیه تلقی میکنند. این تفکر مقامهای آذری، که شاید از امضای قراردادهای نظامی دوجانبه روسیه با ارمنستان ناشی میشود، به مانعی برای حفظ موقعیت ارمنستان در اراضی اشغالی جمهوری آذربایجان تبدیل شده است.
مقامهای دولت الهام علیاف اطمینان دارند که در صورت از سرگیری جنگ طرف مغبون مناقشه قرهباغ خواهند بود. به همین دلیل است که برای ایجاد درگیری بسیار محافظه کاری میکنند. در حالی که، مردم جمهوری آذربایجان که از حمایتهای بینالمللی از ارمنستان و ارامنه قرهباغ به تنگ آمدهاند، خواستار باز پس گیری اراضی جمهوری آذربایجان از طریق نظامی هستند. این دو نوع تفکر میان حاکمیت و اکثریت جامعه جمهوری آذربایجان را در حال حاضر باید مهمترین وجه افتراق دولت الهام علیاف با اکثریت جامعه آذری قلمداد کرد. در عین حال، به همان میزان که جامعه جمهوری آذربایجان خواستار بازپسگیری اراضی اشغالی این کشور است، اکثر اقلیتهای دینی نظیر یهودیهای مقیم این کشور، به موضوع باز پسگیری اراضی کشور تعصبی نشان نمیدهند.
منبع: گروه خبر و تفسير برونمرزي