مسئولان جمهوری آذربایجان در الگوبرداری وارونه ای از سفرهای راهیان نور در ایران، اقدام به برپایی سفرهایی به مناطق آزاد شده قره باغ تحت عنوان «راهمان به قره باغ» نموده اند.
به گزارش پایگاه خبری حقایق قفقاز به نقل از آذرتاج، جمهوری آذربایجان به علت پیوستگی هویتی با ایران، در اغلب رفتارهای سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و مذهبی و سبک زندگی بطور طبیعی و خودکار مایل به الگوبرداری از ایران است، اما به علت حاکمیت پان ترکیسم و «آذربایجانگرایی» غیریت ساز با هویت تاریخی و فرهنگی مردم جمهوری آذربایجان، این الگوبرداری اغلب بطور وارونه و با محتوای متفاوت پیگیری می شود.
الگوبرداری های مردمی بخصوص توسط اقشار دیندار مردم جمهوری آذربایجان از ایران طی سه دهه گذشته در احیای آیین های ملی و مذهبی، مشابهت ها و در واقع وحدت هویتی جمهوری آذربایجان با ایران را بخصوص در حوزه هایی نظیر آیین های زیارت، عزاداری ماه محرم و ایام فاطمیه و روز مادر و روز پدر و آیین های نوروز و شب چله و… به نمایش گذاشته است.
طی سال های گذشته نظام سیاسی ترک گرا و «آذربایجانگرا» نیز با مشاهده تمایل و گرایش طبیعی موجود در جامعه به الگوبرداری و همسان سازی با ایران، سیاست پیچیده و عجیب و غریبی را برای جهت دادن به این گرایش اجتماعی و مدیریت و مهار آن تلاش کرده است.
در جنگ دوم قره باغ، حضور داوطلبان دیندار در این جنگ با الگوبرداری از حضور بسییجیان ایرانی در دفاع مقدس در مقابل رژیم بعثی صدام و با بستن سربندهای یا حسین (ع)، یا ابوالفضل (ع) و یا زهرا (س) و نوحه سرایی برای شهدای کربلا که آشکارا یادآور جنگ ایرانیان با رژیم بعثی – صهیونیستی صدام بود، الگوبرداری مردم مسلمان جمهوری آذربایجان از فرهنگ ایران اسلامی نمود و ظهور آشکارتری یافت. در این برهه، مراسم های دفن جان باختگان این جنگ که با شعارهای مذهبی همانند آیین های تدفین شهدای ایران به مراسم عزاداری برای شهدای کربلا تبدیل می شد، نشان داد که سیاست نابودسازی پیوستگی فرهنگی جمهوری آذربایجان با ایران موثر واقع نشده است و این پیوستگی قابل امحاء نیست. همچنان که رژیم کمونیستی نیز طی هفتاد سال ناتوان از نابودسازی این هویت باقی ماند.
البته، الگوبرداری از ایران صرفا در رفتارهای درست و مذهبی نمود ندارد، بلکه در رفتارهای اجتماعی و سیاسی که احیانا نادرست نیز می توانند باشد، مشاهده می شود و مشابهت رفتارهای هیات حاکمه و خانواده حاکم بر جمهوری آذربایجان با نوع رفتاری نظام پادشاهی و خانواده سلطنتی ایران قبل از انقلاب اسلامی را نیز می توان در این زمینه مشاهده کرد.
سیاست امحاء پیوستگی فرهنگی جمهوری آذربایجان با ایران بخصوص در حوزه مذهبی در زمینه برخورد نظام سیاسی لائیک این کشور با روحانیون و علمای دین در این کشور نیز که در دوره حاکمیت کمونیسم برای نابودی کامل این قشر در جامعه جمهوری آذربایجان تلاش فراوانی شده بود، به راحتی قابل درک است. نظام حاکم بر جمهوری آذربایجان ابتدا همان سیاست نظام کمونیستی را برای جلوگیری از احیاء و رشد مجدد طبقه روحانیون و علمای دینی در این کشور درپیش گرفت، اما به علت ناموفق بودن سیاست سدسازی در مقابل شکل گیری مجدد قشر روحانیون و علمای دینی در جمهوری آذربایجان، سیاست شکل دهی به قشر روحانیون و علمای وابسته به حاکمیت لائیک و ترک گرای این کشور در پیش گرفته شد تا احیاء و شکل گیری قشر علما و روحانیون مستقل از حاکمیت در جمهوری آذربایجان منطبق با الگوی ایرانی نباشد.
طی روزهای اخیر نمونه و مصداق دیگری از الگوبرداری از الگوهای ایرانی در جمهوری آذربایجان مشاهده می شود که البته، باز هم بطور وارونه و مغایر با ماهیت اصلی الگوی ایرانی طراحی شده است. «سفرهای راهیان نور» و حضور در میادین جبهه های دفاع مقدس که طی سه دهه گذشته در ایران به پدیده فرهنگی موثری برای تبلیغ پیام های فرهنگی و انتقال آن به نسل جدید تبدیل شده و از رصد جمهوری آذربایجان نیز به دور نبوده است، به نظر می رسد که در جمهوری آذربایجان با راه اندازی «گردش های سیاحتی به شوشا و آغ دام» تحت عنوان «راه ما به قره باغ» الگوبرداری شده است.
در سفرهای «راه ما به قره باغ» ، شهروندانی که از باکو با اتوبوس به شوشا و آغ دام سفر می کنند و البته فقط سالی یک سهمیه برای چنین سفری دارند، به تعبیر رسانه های باکو امکان زیر را «زیارت» می کنند:
– میدان اسب دوانی شوشا، مجموعه مقبره – موزه ملا واقف، موزه خانگی بلبل، مسجد گوهرآغای علیا، مسجد گوهرآغای سفلی، محوطه مقابل ساختمان شهرداری شوشا، مجسمه های تیرباران شده توسط ارامنه، موزه خانگی خورشید بانو ناتوان، چشمه «خان قیزی» و قلعه شوشا
گردشگران «راهیان قره باغ» در شهر آغ دام نیز از اماکن زیر دیدن می کنند:
مجموعه کاخ پناه علی خان، موزه نان، خیابان شهدا، سالن تئاتر درام، مسجد جمعه ( مسجد جامع)، مسجد قیاسلی و قلعه شاه بولاغ
گفتنی است، گردش «راهمان به قره باغ» در هفته دو بار انجام می شود و هر شهروند جمهوری آذربایجان سالی یک بار با پرداخت 10 منات و 40 قپیک پول بلیط، حق حضور در این گردش ها را دارد. فروش بلیط این گردش ها از طریق سایت “راهمان به قره باغ” (Yolumuz Qarabağa) انجام می شود. براساس مقررات وضع شده، برخی از افراد دارای امتیاز این امکان را دارند که سالی یک بار بلیط رایگان برای این سفر دریافت کنند. این افراد شامل قهرمانان جنگ بزرگ میهنی، قهرمانان ملی، اعضای خانواده شهدا و معلولان جنگ قره باغ هستند. همه افراد، از جمله افراد ممتاز، حق دارند تنها یک بار در سال از مناطق آزاد شده بازدید کنند.
محدود شدن حق سفر به نواحی اطراف قره باغ فقط به یک بار در سال، با انتقاداتی در جامعه مواجه شده است و برخی ناظران معتقدند که این محدویت به منظور بازارگرمی برای این سفرها وضع شده است.
