پايگاه اينترنتي «مدرن» به نقل از الخان شاهين اوغلو، مدير مرکز تحقيقاتي «اطلس» نوشت در پاسخ به سفر حسن روحاني، رييس جمهوري ايران به ارمنستان، الهام علي اف، رييس جمهوري باکو بايد سفر رسمي به اسراييل و گشايش سفارت جمهوري باکو در اسراييل را تسريع کند.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز به نقل از مدرن .آذ ، پايگاه اينترنتي مدرن به نقل از الخان شاهين اوغلو نوشت : « در زمان اعمال تحريم غرب عليه ايران، باکو به مخالفت با آن پرداخت. در ايران برخي ها ترديد مي کردند که گويا آمريکا و اسراييل مي توانند از اراضي جمهوري آذربايجان عليه ايران استفاده کنند. حاکميت آذربايجان اين ادعاها را رد کرد و علاوه بر آن، يک بار ديگر اعلام کرد که به هيچ وجه اجازه استفاده کشور ثالث از اراضي جمهوري آذربايجان عليه ايران داده نخواهد شد.»
مدير مرکز تحقيقاتي اطلس جمهوري آذربايجان در تشريح سياست ايران در قفقاز جنوبي افزود : « تهران آشکارا از ارمنستان حمايت مي کند. برغم اين ها، آذربايجان در گذشته به خاطر همکاري با ايران، با فشارهاي آمريکا مواجه شده است. در سال هايي که غرب ايران را تحريم کرده بود، جمهوري آذربايجان از همکاري با اين کشور همسايه اجتناب نمي کرد. آمريکا از مجاري ديپلماتيک از حاکميت آذربايجان مي خواست که ايران از امکانات بانک هاي موجود در باکو استفاده نکند. يعني ، در سال هاي تحريم، آذربايجان بخاطر همکاري با ايران با فشارهاي آمريکا مواجه شده بود. پس از لغو تحريم هاي هسته اي ايران، گفتگو درباره تحکيم همکاري آذربايجان-ايران تقويت شد. تهران خود نيز اعلام کرد که در صدد است از همکاري با آذربايجان بهره مند شود. در همين راستا، کارهاي مربوط به دالان ترانزيت شمال-جنوب تسريع شد و ساخت خط آهني که از مسير جمهوري آذربايجان ايران را به روسيه متصل مي کند، سرعت گرفت. ايران به گفتگو درباره ساير طرح ها با جمهوري آذربايجان که کشور کليدي منطقه قفقاز جنوبي مي باشد، تمايل نشان مي دهد. اما، در همين حال، تهران بطور ناگهاني تصميم به گسترش روابط با ارمنستان گرفت. ايران برغم اينکه در مورد سفر (رييس جمهوري ايران به باکو) با جمهوري آذربايجان به توافق رسيده بود، سفر به ارمنستان را به جلو انداخت. پيش تر هم ، ادوارد نعلبنديان وزير امورخارجه ارمنستان به ايران دعوت شد و قرارداد لغو رواديد امضاء شد. اعلام شده است که حسن روحاني ، رييس جمهوري ايران براي سفر به ارمنستان آماده مي شود. حال آنکه، براساس اطلاعاتي که منابع ديپلماتيک داده اند انتظار مي رفت که روحاني پيش از ارمنستان، به آذربايجان سفر کند. در اين مورد، ميان تهران و باکو توافق نيز شده بود. اما، رييس جمهوري ايران تصميم گرفته است سفر به ارمنستان را به جلو بياندازد. تهران در شرايط حساس کنوني مي بايست در مورد روابط با ارمنستان، دقت به خرج مي داد و سفرهاي متقابل با اين کشور را به تاخير مي انداخت. اين سياست، در آذربايجان و در ميان آذربايجاني هاي با استقبال مواجه مي شد.»
شاهين اوغلو افزود: « سياست تهران در قبال ارمنستان، جمهوري آذربايجان را مجبور به بازنگري در مناسباتش با ايران مي کند. سياست تهران در مورد ارمنستان، موجب مطرح شدن سوالات جدي در حاکميت و محافل کارشناسي جمهوري آذربايجان شده است. زيرا، ارمنستان کشوري فقير است. مشخص است که ايران برخلاف جمهوري آذربايجان، نخواهد توانست از همکاري اقتصادي با ارمنستان سودي ببرد. در طرح هاي مشترک با ايران، جمهوري آذربايجان سهم خود را تامين مالي مي کند و مي تواند براي اجراي طرح هاي مشترک اعتبار بدهد. هيچ يک از اين ها را ارمنستان نمي تواند انجام دهد. اگر ايران بخواهد در ارمنستان، موسسه مشترک با اين کشور تاسيس کند، ايران خود مجبور خواهد شد که به ارمنستان اعتبار پرداخت کند. بنابراين، هدف ايران از توسعه همکاري با ارمنستان، کسب سود اقتصادي نيست، بلکه تقويت اتحاد عليه جمهوري آذربايجان است. حال آنکه در اين اواخر، برخي از مقامات و روحانيون ايراني تاکيد مي کردند که در مساله قره باغ از تماميت ارضي جمهوري آذربايجان حمايت مي کنند. اين اظهارات ، در محافل سياسي جمهوري آذربايجان با استقبال مواجه شد و تصور شد که تغييرات مثبتي در سياست ايران روي مي دهد. اما، گام هاي بعدي تهران نشان مي دهد که در سياست حاکميت ايران تغييري ايجاد نشده است. »
شاهين اوغلو افزود : « ايران هنوز هم در مورد قدرت جمهوري آذربايجان نگران است. تهران همانند گذشته، نگران موجوديت آذربايجان در حال توسعه و قدرتمند، در منطقه است. در غير اين صورت، تهران همانطور که در مساله قدس از جانب کل جهان اسلام موضع مي گيرد، بايد در مورد اشغال اراضي جمهوري آذربايجان نيز از موضع کل جهان اسلام موضع گيري کند. در حالي که تهران اسراييل را به علت اشغال قدس، دشمن اعلام کرده است، بطور برعکس، ارمنستان را که قره باغ کوهستاني را اشغال کرده است، کشور دوست مي نامد. »
شاهين اوغلو افزود : « مبارز قربانلي ، رييس کميته دولتي امور ديني جمهوري آذربايجان چند روز قبل، در سفر به ايران، به مقامات رسمي و روحانيون اين کشور، مدارک مربوط به تخريب مساجد در مناطق اشغالي جمهوري آذربايجان را ارايه کرد. در قبال اين مساله، هيچ واکنشي از طرف مقامات و روحانيون ايراني وجود ندارد. »
مدير مرکز تحقيقاتي اطلس افزود : « سفر رييس جمهوري ايران به ايروان نه تنها در جمهوري آذربايجان، بلکه در ميان آذربايجاني هاي ايران نيز با اعتراض مواجه خواهد شد. برگزاري راهپيمايي هاي خياباني در تبريز و ساير شهرهاي ايران نيز امکان پذير است. البته، تهران بايد روابطش با باکو را ادامه دهد و طرح هاي حمل و نقل را اجرا کند. اما، باکو بايد در پاسخ به همکاري ايران با ارمنستان، همکاري امنيتي با ترکيه و کشورهاي غربي را بيش از پيش تقويت کند. »
شاهين اوغلو افزود : « رييس جمهوري آذربايجان بايد در پاسخ به سفر حسن روحاني به ارمنستان، سفر خود به اسراييل و افتتاح سفارتخانه جمهوري آذربايجان در اين کشور را تسريع کند. در شرايطي که ايران با ارمنستان اشغالگر رابطه برقرار مي کند، اسراييل تمايل به تقويت همکاري نظامي با جمهوري آذربايجان دارد که موجب تقويت تماميت ارضي جمهوري آذربايجان مي شود. بنابراين، در اين خصوص، محافل سياسي و ديني ايران، سخن منطقي ندارند که به جمهوري آذربايجان بيان کنند. اگر داشته باشند نيز پاسخ منطقي به آن داده خواهد شد.»
