
خبر، همانند زلزلهای تمام کنجها و زوایای دنیای مجازی را درنوردید و مثل بغضی ترکید. به هر سایت و کانال و صفحه ای سر میزنیم، سوز صدایش میآید که از عمق جان میخواند: «زینب زینب، زینب، درد آشینا زینب غرق بلا زینب…»
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، نام موذنزاده اردبیلی که می آید، نگاهها می رود سوی منارهای که با اولین گلبانگ، اذان روح افزایش را بر پهنه ی روز میگستراند و دل را قرار میبخشد. نام موذنزاده برای خیلی ها با اذان مرحوم رحیم موذنزاده اردبیلی گره خورده است.
سلیم موذنزاده اردبیلی اما برادر کوچکتر این خانواده و صاحب نوایی بسیار وسیع و جگرسوز بود و فریادهای زینب زینبش، تا عرش خدا بلند میشد. این صدای آسمانی امروز و پس از سوگواری اربعین حسینی، به آسمان پیوست. حال شاید سوز و خروش و اشک صدای حاج سلیم در سایه سار رحمت خدا و سالار شهیدان و پیام آور کربلا، آرام گیرد…
***
سال 1315 خورشیدی، خانواده موذنزاده اردبیلی صاحب فرزندی شد که همچون دیگر فرزندان خانواده به راه نوحه و عزای کرببلا رفت و بیش از همه، با ارادت ورزی به آستان زینب کبری، پیامآور دلیر کربلا در دل مردم جا گرفت.
او در مدت زندگی پربارش دهها نوحه به زبانهای ترکی، فارسی و عربی سرود و با خواندن سوزناک آنها اشک از دل و دیده عاشقان مکتب حسینی روان کرد، اما شهرت حاج سلیم بی شک به نوحه خوانیهای ترکی و به خصوص نوحه «زینب زینب» باز میگردد.
ورود فرزندان خانواده موذنزاده به راه نوحه و مداحی عجب ندارد؛ تاریخ این میهن هنوز هم صدای شیخ عبدالکریم مؤذنزاده اردبیلی را به عنوان نخستین مؤذن رادیوی ایران در خاطر دارد.
سلیم مؤذنزاده در زندگی پربارش آنقدر افتخار دارد که نوحه خوانی در مراسم ختم حیدر علیاف رئیسجمهور پیشین جمهوری آذربایجان برایش کوچک و اتفاقی معمولی محسوب شود.
او که به عنوان یکی از تواناترین، دقیقترین و با پشتکارترین مداحان کشور شناخته می شد، با تسلط بینظیر به دستگاههای موسیقی و آوازی، از این داراییهای معنوی به بهترین شکل بهره میگرفت و با آمیختن این نواها و اشعاری فاخر، نمونه بیبدیلی از مدیحهسرایی و نوحهخوانی را برای نسلهای بعدی به یادگار گذاشت.
از ایشان نقل است که صدای خوب در مداحی را از رشتههای هنری ظریف توصیف میکند و ملاحت، زیر و بم آهنگ، ادای کلام و تحریرهای مناسب را لازمه این هنر می داند.
تواناییهای ذاتی حاج سلیم در پیوند با تمرینهای چند ساعته روزانه، به خلق بیش از 2 هزار عنوان نوار کاست مداحی و نوحهخوانی منجر شده است؛ یادگار بینظیری که این مداح آرام و بی حاشیه، برای ماندگاری در تاریخ انجام داد و از این پس، در غیاب صوت داودیاش، دل تمام دل سوختگان را تسلی می بخشد و راهنمایی است کارا، برای آنها که میخواهند با نوای خود سوگواران را به رهایی در دریای بی انتهای اهل بیت رهنمون شوند.
هرچند خود حاج سلیم بارها گفته بود که «صدای من در برابر صدای پدرم مانند قطرهای است درمقابل دریا» اما بهرهگیری از سبکهای کهن مداحی و نوحه خوانی که سینه به سینه در خاندان جلیله ایشان منتقل شده بود، ایجاد تنوع و نوآوری در ارائه نوحهها و توجه به اصالت کلام و اجرا در نوحه خوانی و مداحی، به همراه تمرکز و توجه بی نظیر به تزکیه درونی، رفتار مقبول و حسن خلق، محبوبیت و اثرگذاری مداحیهای این پیر کهنه کار را صد چندان مینمود.
نقل مداحی حاج سلیم موذنزاده اردبیلی در حضور آیتالله طباطبایی نگارنده تفسیر المیزان به زبان عربی نیز مدتها در مجامع مختلف و گردهماییهای مداحان به خوبی نقل میشد و این امر نشانهای دیگر از توانمندیهای وسیع این مداح محبوب و خوش نام محسوب میشد.
با تمام این اوصاف، مرحوم سلیم موذنزاده اردبیلی را نسل ما آنچنان که باید نشناخت، شاید به عادت همیشه، اکنون و پس از سفر ابدیاش او را و کلام و روشش را بیشتر بشناسیم و از راز و رمز محبوبیتش بیشتر بیاموزیم.
هر که او را میشناخت میگفت صفا و صداقتی به سفیدی برف داشت، عاری از هر کینه و کدورت و به سان نهری جاری و زلال و مهربان با جوششی خدادادی از درون؛ هیچ کم نبود از آن درخت سایهافکن که هر که سنگش هم زد را ثمر بخشید… و این اخلاق مردان خداست.
امروز بار دیگر نوای زینب زینب، فضای شهرها، خانه ها، کانالهای تلگرامی و فضای مجازیمان را آکنده و ما با این نوا، او را به یاد خواهیم آورد، مردی که چهرهاش از پس کلاه پشمی و نگاه نافذش، همیشه یادآور «زینب زینب» خواهد بود…