تاثیر بحران اوکراین بر جمهوری آذربایجان/ تحلیل

پایگاه خبری حقایق قفقاز/ یک جنگ احتمالی می‌تواند قیمت محصولات انرژی و صادرات اصلی جمهوری آذربایجان را افزایش دهد و این کشور را از نظر اقتصادی مقرون به صرفه جلوه دهد با این حال، بدتر شدن روابط بین اوکراین و روسیه نیز خطراتی را برای آذربایجان به همراه دارد.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، استقلال موسوم به جمهوری خلق لوهانسک و جمهوری خلق دونتسک در شرق اوکراین را به رسمیت شناخت.

این اقدام پوتین به بحث‌های گسترده‌ ای در جمهوری آذربایجان منجر شده است، زیرا تقریباً همه می‌دانند که اثرات اقتصادی تنش بین اوکراین و روسیه احتمالاً جمهوری آذربایجان را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

یک جنگ احتمالی می‌تواند قیمت محصولات انرژی و صادرات اصلی جمهوری آذربایجان را افزایش دهد و این کشور را از نظر اقتصادی مقرون به صرفه جلوه دهد.

با این حال، بدتر شدن روابط بین اوکراین و روسیه نیز خطراتی را برای جمهوری آذربایجان به همراه دارد. زیرا هر دو کشور از شرکای تجاری مهم آذربایجان محسوب می‌شوند.

روسیه و اوکراین نقش مهمی در روابط تجاری جمهوری آذربایجان دارند. مجموع گردش تجاری آذربایجان در سال گذشته حدود 33 میلیارد دلار بوده که حدود 4 میلیارد دلار یا 12 درصد از این گردش مالی تنها به دو کشور اختصاص دارد.

فدراسیون روسیه بزرگترین وارد کننده از جمهوری آذربایجان است. تنها در سال گذشته واردات از روسیه حدود 2 میلیارد دلار و واردات از اوکراین حدود 500 میلیون دلار بوده است.

در زمینه صادرات، روسیه سومین صادرکننده بزرگ محصولات جمهوری آذربایجان است. سال گذشته آذربایجان 921 میلیون دلار کالا به روسیه ارسال کرده است.

روسیه یکی از خریداران عمده محصولات غیرنفتی جمهوری آذربایجان است. در سال 2021، یک‌ سوم محصولات بخش غیرنفتی آذربایجان به روسیه صادر شده است. صادرات آذربایجان به اوکراین نیز در سال گذشته حدود 452 میلیون دلار بوده است.

در این راستا، آسیب به زیرساخت‌های اقتصادی و مشکلات اقتصادی روسیه و اوکراین ممکن است روابط تجاری جمهوری آذربایجان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. همچنین باید در نظر داشت که تعداد زیادی از آذربایجانی‌ها در هر دو کشور زندگی می‌کنند.

اگرچه آژانس آمار جمهوری آذربایجان اطلاعات دقیقی در مورد تعداد واقعی آذربایجانی‌های مقیم خارج ارائه نمی‌دهد، اما برخی منابع می‌گویند که بیش از نیم میلیون آذربایجانی در اوکراین و بیش از 2 میلیون نفر در روسیه وجود دارد. یک جنگ احتمالی بین روسیه و اوکراین می‌تواند درآمد مردم ساکن در آنجا را کاهش دهد.

این امر بر حواله‌های کارگران مهاجر آذربایجانی در روسیه و اوکراین به خانواده‌های آن‌ها که در آذربایجان زندگی می‌کنند، تأثیر خواهد گذاشت. بر اساس آمارهای رسمی، در سال گذشته حدود نیم میلیارد دلار از روسیه و 25 میلیون دلار از اوکراین به جمهوری آذربایجان منتقل شده است.

این بدان معناست که در صورت وقوع جنگ، مشکلات اقتصادی در هر دو کشور به وجود می‌آید و در نتیجه صدها هزار خانواده در جمهوری آذربایجان از حواله‌های آن کشورها محروم می‌شوند.

در پس‌ زمینه این اتفاقات، کافی است به هدف تحریم‌های اقتصادی روسیه توسط کشورهای غربی و اروپایی توجه کنیم.

می‌بینیم که در کشورهایی مانند کوبا، کره شمالی، ونزوئلا و حتی سوریه که چنین تحریم‌های سنگینی قبل از روسیه در آن‌ها اعمال شده بود، منجر به تغییر رژیم نشد. برعکس، این رژیم‌ها می‌توانند توده‌های ایدئولوژیک خود را با شعارهای ضدغربی با استناد به تحریم‌ها تحکیم کنند و مشکلات مالی را بین مردم تقسیم کنند.

با این حال، برخلاف کشورهای فوق‌ الذکر، ایدئولوژی که رژیم سیاسی در روسیه را به اقشار پایین جامعه پیوند می‌دهد بسیار ضعیف است.

اگرچه شخصیت پوتین مورد پرستش اقشار فرودست روسیه است، اما به نظر می‌رسد در صورت اعمال تحریم‌های سنگین می‌تواند به نوساناتی در طبقات فرودست و کسب و کارهای کوچک منجر شود.

در زمانی که اروپا به شدت به گاز روسیه وابسته است، انتظار نمی‌رود تحریم‌ها بخش انرژی روسیه یا تحریم‌های نرم را هدف قرار دهد. تأثیر اصلی این تحریم‌ها بر طبقات پایین و کارآفرینان خرد خواهد بود.

با توجه به اینکه اکثر آذربایجانی‌های مقیم روسیه به بازارهای روسیه و تجارت کوچک مشغول هستند. در نتیجه می‌توان گفت که شهروندان آذربایجانی در روسیه نمی‌توانند از تأثیر این تحریم‌ها در امان بمانند.

بنابراین جنگ احتمالی می‌تواند بر منافع استراتژیک و اقتصادی قفقاز جنوبی، از جمله جمهوری آذربایجان به عنوان یکی از بازیگران اصلی این منطقه، تأثیر منفی بگذارد.

حمید قدسی آذر

منبع: تسنیم