توسعه همکاری های اقتصادی و تجاری و افزایش تعاملات بخش های خصوصی جمهوری نخجوان

به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز ،با توجه به برگزاری اولین نمایشگاه توانمندی های تولیدی و صادراتی استان آذربایجان غربی که در تاریخ 27-23 مردادماه1394 در جمهوری خود مختار نخجوان برگزار خواهد شد، مجله هدف و اقتصاد استان آذربایجان غربی، به منظور آشنائی بیشتر مردم و فعالان اقتصادی در رابطه تعاملات فیمابین جمهوری خود مختار نخجوان و استان های همجوار کشورمان با این جمهوری مصاحبه ای را با آقای منصور آیرم سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در نخجوان انجام داده است که ذیلا مورد اشاره قرار می گیرد:

1 – در حال حاضر روابط سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی ایران و نخجوان در چه سطحی می باشد؟

پاسخ : خوشبختانه بدلیل اشتراکات فراوان تاریخی، فرهنگی و مرزی و از همه مهم تر حسن همسایگی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان و به تبع آن جمهوری خود مختار نخجوان، روابط سیاسی فیمابین در سطحبالائی قرار دارد. درحوزه اقتصادی،  میزان روابط اقتصادی و حجم مبادلات تجاری در حد مورد انتظار و در سطح مناسبات سیاسی دو جانبه نیست. به همین منظور اولویت همکاری با جمهوری خود مختار نخجوان بر مبنای توسعه همکاری های اقتصادی و تجاری و زمینه سازی برای افزایش تعاملات بخش های خصوصی قرار گرفته و در تلاشهستیم با برگزاری تورهای تجاری و صنعتی متقابل زمینه آشنائی کارآفرینان، صاحبان صنایع و تجار بخش خصوصی با یکدیگر را فراهم نمائیم. در این ارتباط نمایشگاه اختصاصی توانمندی های صنعتی و تجاری استان آذربایجان غربی در تاریخ 27-23 مرداد ماه 1394 برابر با 18-14 آگوست 2015 به عنوان اولین حضور اقتصادی از این نوع، در شهر نخجوان برگزار خواهد شد که به اعتقاد اینجانب نقش موثری در افزایش آشنائی مردم و تجار نخجوان با ظرفیت های استان و همچنین توسعه تعاملات اقتصادی ایفا خواهد کرد. در این نمایشگاه 27 شرکت بزرگ و صاحب نام ایرانی در قالب 36 غرفه محصولات خود را در بخشهای مختلف 1- صنعتی شامل ماشین آلات پخت نان، مخازن حجیم پلی اتیلن، ماشین آلات خطوط بسته بندی و بادکن بطریهای پت 2- بخش ساختمان و مصالح ساختمانی شامل انواع پروفیل آلومینیومی و یو پی وی سی، کاشی و سرامیک، سیمان  و لایه های ایزوگام 3- صنایع غذائی شامل مواد غذائی، انواع برنج، خشکبار و پسته 4- کشاورزی و دامپروری شامل کنستانتره دامی، عرقیات گیاهی ارگانیک،  تولید نهال و گل، 5- صنایع دستی و ماشینی شامل انواع فرش و تابلو فرش دستباف و ابریشم و فرش ها و تابلو فرشهای ماشینی،  6- توانمندیهای پزشکی و بیمارستانی و ارائه خدمات درمانی 7- بازهای فکری وآموزشی کودکان در معرض دید بازدید کنند گان قرار خواهند داد.

در حوزه روابط فرهنگی می باید تصریح کرد که با در نظر گرفتن اشتراکات متعدد و متکثر در عرصه‌های مختلف می‌توان انتظار رشد و توسعه همکاری‌های علمی، فرهنگی و هنری را با استان‌های هم مرز و به ویژه استان آذربایجان غربی داشت و این مهم مستلزم همکاری و همدلی مسوولان استانی بطور متقابل و دوجانبه است. از اواخر سال 93 و اوایل سال 94 تحولات و تغییرات قابل‌توجهی در تعاملات فرهنگی و علمی رخ داده و برنامه‌های علمی و فرهنگی مشترک و دوجانبه مورد توافق واقع شده است. از آن جمله احیا برگزاری همایش مشترک شهریار با دانشگاه دولتی نخجوان است. بر اساس هماهنگی ها و توافق های به عمل آمده از سوی وابستگی فرهنگی این نمایندگی، دانشگاه ارومیه نیز در برگزاری این همایش مشارکت فعال و محوری خواهد داشت و از توان کارشناسی و علمی این دانشگاه بهره خواهیم گرفت و یک روز از همایش بطور مشترک توسط این دانشگاه برگزار خواهد شد و سخنرانان و مسوولان دانشگاهی نخجوان پس از شرکت در نخستین روز همایش در دانشگاه دولتی نخجوان در 15 آبان، با سفر به ارومیه در روز 17 آبان در دانشگاه ارومیه مشارکت علمی داشته و سخنرانی خواهند نمود. این رویه بطور دو سویه و متقابل اجرا می شود. موضوع دیگری که برای نخستین بار مورد توافق واقع شده، برگزاری روزهای فیلم بطور متقابل در نخجوان و ارومیه است. به این صورت که روزهای فیلم ایران در نخجوان و در مقابل روزهای فیلم نخجوان در ارومیه برگزار و فیلم های منتخب در معرض دید صاحب نظران و هنردوستان قرار می گیرد. علاوه بر این موارد، اعزام استادان و هنرمندان و صاحب نظران نخجوانی برای شرکت در برنامه‌های علمی و فرهنگی کشورمان در چند ماه اخیر رشد قابل ملاحظه ای داشته است. همچنین دو استاد از دانشگاه ارومیه(آقای دکتر نزهت) و دانشگاه تبریز در نخستین نشست تخصصی بررسی عرفان، تربیت و اخلاق امام خمینی (ره) شرکت و با مشارکت استادان نخجوانی، سخنرانی های علمی در مقوله شخصیت امام راحل را ارائه نمودند. یکی دیگر ازبرنامه‌های مشترک و مفید دوجانبه، مبادله استاد است. در همین ارتباط برای نخستین بار آقای دکتر مظفری استادیار دانشگاه ارومیه، تدریس زبان فارسی را در دانشگاه دولتی نخجوان آغاز کرده‌اند. در مجموع می‌توانم تصریح نمایم که مسئولان عالی‌رتبه جمهوری خودمختار نخجوان عنایت ویژه ای به توسعه همکاری‌های علمی و فرهنگی داشته و این مطلب از سوی ریاست مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان به عنوان عالی ترین مقام اجرائی این جمهوری در نخستین دیدار مورد تصریح قرار گرفت. چرا که ریاست مجلس عالی نخجوان به مساله علم، فرهنگ،هنر و جوانان توجه ویژه‌ای دارد.

2 – آیا برنامه  ای برای ارتقاء سطح روابط وجود دارد و اگر جواب مثبت  می باشد رویکرد برای ارتقاء روابط بیشتر در چه زمینه ای است؟

پاسخ : همان طور که عنوان گردید برنامه اصلی نمایندگی افزایش تعاملات اقتصادی بین ایران و نخجوان است و برنامه های دو جانبه و حتی چند جانبه توسعه روابط در حوزه های اقتصادی در سه بخش اقتصادی و تجاری، گردشگری و سرمایه گذاری طراحی گردیده است. زیرا معتقدیم ظرفیت های فراوانی برای توسعه این همکاری ها در استان های مرزی ایران یعنی استان های آذربایجان شرقی و غربی، مناطق آزاد ارس و ماکو با توجه به امتیازات و معافیت های در نظر گرفته شده و ظرفیت های بالای موجود در این مناطق و استان اردبیل با جمهوری خود مختار نخجوان وجود دارد. علاوه بر این پیشرفت های اقتصادی و زیر ساخت های صنعتی ایجاد شده طی سال های اخیر در نخجوان نیز فضای توسعه همکاری ها در این زمینه ها را فراهم تر نموده است. 

در حوزه فعالیت‌های فرهنگی اصلی‌ ترین رویکرد اتخاذشده رویکرد علمی و فرهنگی است که با قوت تمام درحال‌توسعه است چراکه قابلیت‌های مختلف و بالایی در نخجوان و استان‌ های هم مرز کشورمان وجود دارد و نیازی به یافتن زمینه‌های همکاری نداریم. در نظر است روزهای فرهنگی استان آذربایجان غربی و روزهایفرهنگی نخجوان در ارومیه، جشنواره کودک، جشنواره غذاهای سنتی و محلی، بازی‌های محلی، برگزاری نمایشگاه‌های صنایع‌دستی، نقاشی و … طراحی و با موافقیت مسئولین دو طرف اجرائی شوند و طرح این موضوعات در دستور کار برای توافق با مسئولان جمهوری خودمختار نخجوان قرار دارد.

3- به نظر جنابعالی آیا روابط ایران و اروپا با توجه به توافقات اخیر تأثیری در روابط ایران و نخجوان خواهد گذاشت؟

پاسخ : جمهوری خود مختار نخجوان بخشی از جمهوری آذربایجان است و سئوال شما را باید در چارچوب مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان پاسخ گفت. توافقات اخیر کلیت روابط بین‌الملل را تحت تأثیر قرار داده و فصل نوینی را در روابط بین‌الملل و منطقه بوجود آورده است. پیش از این نیز شاهد توجه مسئولان عالی‌رتبه دو کشور برای توسعه روابط در تمام ابعاد بوده‌ایم و در چند ماه اخیر این تحولات رشد فزاینده‌ای پیدا کرده است. در حال حاضر اکثر کشورهای اروپائی به دنبال حضور در بازار اقتصادی ایران و بهبود روابط خود با کشورمان هستند و قطعا جمهوری اسلامی ایران توسعه روابط با کشورهای دوست و همسایه را در ارجحیت قرار داده و در این میان جمهوری آذربایجان از جایگاه ویژه ای برخوردار خواهند بود. دولت مرکزی از توسعه مناسبات ایران و جمهوری خود مختار نخجوان حمایت می کند. سفر اخیر وزیر اقتصاد و صنایع جمهوری آذربایجان و رئیس آذری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور جناب آقای شاهین مصطفی یف در رأس هیأتی متشکل از بخش های مختلف اقتصادی و بانکی که در تداوم همکاری ها و تعاملات مثبت دو طرف صورت گرفت و ملاقات های انجام شده در سطوح مختلف مؤید این معنا و نوید بخش باز شدن فضای بیشتری برای همکاری در عرصه های مختلف فیمابین دو کشور و به تبع آن جمهوری خود مختار نخجوان با استان های مختلف کشور می باشد.

 4- مشخصأ در حوزه تعاملات فرهنگی چه کمبودهایی وجود دارد؟

پاسخ : مهم‌ترین موضوعی که می‌باید در حوزه تعاملات فرهنگی در نظر گرفت مسأله دوجانبه و متقابل بودن فعالیت‌ها بر اساس مطالعات نیازسنجی است که این مقوله از سوی این نمایندگی به انجام رسیده است و از آن مهم‌تر موضوع همدلی و اهتمام مسوولان استانی در ارتقا همکاری‌های علمی و فرهنگی و هنری دوجانبه است و به طور قطع و یقین نمی‌توان بدون حمایت و پشتیبانی مسؤولان استانی انتظار داشت کاستی‌ها و کمبودهای تعاملات حوزهفرهنگی مرتفع شود و شاهد رشد و بالندگی فعالیت‌ها و روابط علمی و فرهنگی و هنری باشیم.

5- با توجه به نزدیکی فرهنگ آذربایجان ایران با نخجوان ، آیا برنامه‌ای برای ارتقاء همکاری و تعامل نویسندگان و اهل قلم آذربایجان غربی با نویسندگان نخجوان وجود دارد یا خیر؟

پاسخ : آن چه مسلم است قابلیت‌های فرهنگی و علمی و هنری دو طرف از ظرفیت‌های بالایی برخوردار است و می‌باید از این توانمندی‌ها حداکثر بهره‌برداری را برای رشد و تعالی فرهنگی و علمی برای دو جامعه و دو کشور همسایه نمود و در این زمینه مساله و مانع خاصی وجود ندارد و برنامه‌های فرهنگی و علمی بطور دوجانبه قابلیت عملیاتی شدن را دارند و نمونه آن برای آغاز برگزاری همایش مشترک شهریار با دانشگاه دولتی نخجوان و دانشگاه ارومیه است و مورد دیگر همان‌طوری که مورد اشاره واقع شد برگزاری روزهای فیلم بطور متقابل در نخجوان و ارومیه است که در این رویداد فیلم‌هایی با مضمون اجتماعی و خانوادگی به نمایش در خواهند آمد. علاوه براین موارد، برنامه‌های دیگری با مسوولان عالی‌رتبه نخجوان طرح شده و بطور یقین در آینده نزدیک تحقق خواهند یافت و تبادل هیات های علمی و فرهنگی و هنری از اولویت‌های برنامه‌ای وابستگی فرهنگی این نمایندگی است. گرچه برقراری نظام روادید از سوی جمهوری آذربایجان از این ارتباطات اندکی کاسته است اما طرح روان و ساده‌سازی اعطا روادید از سوی جمهوری خودمختار نخجوان بی تأثیر نبوده است.

6- استاندار آذربایجان غربی در قالب راهکارهای نجات در یاچه ارومیه روی ظرفیت کشت چغندر قند در نخجوان و استفاده از محصولات این منطقه در کارخانجات قند این استان حساب خاصی کرده است، در این زمینه در آن منطقه چه اقداماتی انجام شده است؟

پاسخ : تجربه کشت چغندر قند در نخجوان با همکاری جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی و کارخانه قند خوی از سابقه طولانی برخوردار است ولی طی سالهای اخیر بدلیل مشکلات مربوط به کاهش میزان بارندگی و تغییر دیدگاه کشاورزان نخجوان برای کشت محصولات زود بازده کشت چغندر قند متوقف شده است. ولی همکاری در زمینه کشت سیب زمینی توسط  صاحب کاران ایرانی در اراضی جمهوری خود مختار نخجوان در حال حاضر وجود دارد و بدلیل موفقیتی که بهمراه داشته، زمین های بیشتری در آینده زیر کشت این محصول خواهد رفت. علاوه بر این مذاکراتی در خصوص کشت دانه های روغنی و همکاری در زمینه کشت فرا سرزمینی در دستور کار قرار دارد که به تدریج مورد مذاکره قرار گرفته و انشاء الله اجرائی خواهد شد.