
پیچیدگی های مرزهای زمان شوروی و زورگویی های باکو به ایروان، مانع از توافق بر سر تعیین حدود مرزی و نشانه گذاری و علامت گذاری مرزهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان می شود.
روزنامه ینی مساوات در ادامه فضاسازی ها و تبلیغات در راستای مقهور کردن ایروان به پذیرش خواسته های باکو در زمینه تحویل اراضی مورد نظر دولت جمهوری آذربایجان و صرف نظر کردن از اراضی مورد نظر ارمنستان، دیدگاه های کارشناسان جمهوری آذربایجان در خصوص ضرورت باز گرداندن روستاهای برونگان آذری به این کشور و در مقابل غیر ممکن بودن بازگرداندن برونگان های ارمنستان را منتشر کرد.
ینی مساوات نوشت: «سخنرانی اخیر ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در باشگاه والدای موضوع سرنوشت بسیاری از سرزمین های آذربایجان از جمله روستای کرکی درنخجوان و هفت روستای شهرستان قزاق و نیز روستای باشکند شهرستان “گدابیگ” ( روستایی که ارمنستان آن را متعلق خود به می داند و در مقابل واگذاری روستاهای مورد مطالبه باکو خواهان بازپس گیری آن از جمهوری آذربایجان است) بار دیگر مطرح کرده است. سخنان پوتین مبنی بر اینکه “نقشه هایی که مرز بین جمهوری های شوروی را در زمان شوروی نشان می دهد، در ستاد کل ارتش روسیه قرار دارد” نشان می دهد که تعیین حدود مرزی بر اساس کدام نقشه ها می تواند انجام شود.»
ینی مساوات افزوده است: « طبق اطلاعات غیر رسمی، تعیین حدود مرزها بر اساس نقشه سال 1975 انجام می شود. پوتین گفته است که مسائلی وجود دارد که حل آنها مستلزم دادن امتیازات متقابل است. هیچ “زیان بزرگی” برای باکو وجود ندارد. ارمنستان در مقابل هشت روستای جمهوری آذربایجان، روستای “باشکند” در شهرستان گدابیگ را می خواهد که برونگان ارمنی نشین در اتحاد جماهیر شوروی محسوب می شد.»
آرزو نقی اف، نماینده مجلس جمهوری آذربایجان ضمن مخالفت با بازگرداندن روستای “باشکند” به ارمنستان گفت: «نکته اصلی اینجا این است که فردی که در باشگاه والدای این سوال را از پوتین پرسیده نماینده ایران بوده است. ممکن است در طرح این سوال انگیزه های سیاسی وجود داشته باشد. از پاسخ پوتین مشخص شد که هیچ دخالت خارجی در این فرآیندها نباید وجود داشته باشد. این موضوع با کمک روسیه حل خواهد شد! نکته اینجاست که پس از روی کار آمدن پاشینیان، او کمیته معماری ارمنستان را منحل کرده است و در این کشور، هیچ نهادی برای حل مسایل تعیین مرزها وجود ندارد. همچنین امروز کمیسیونی بین آذربایجان و ارمنستان در این زمینه وجود ندارد. احتمالا این موضوع پس از توافق صلح و به رسمیت شناختن تمامیت ارضی آذربایجان می تواند مطرح شود. به کدام نقشه مراجعه کنیم؟ نقشه کدام سال؟ این سوال دوم است. من فکر نمیکنم موضوع معاوضه هیچ منطقه ای مطرح باشد. ما در مورد کریدور زنگزور، 7 روستای شهرستان قزاق صحبت می کنیم که از کجاها مسیرهای مواصلاتی عبور خواهد کرد! آنها نمی توانند به باشکند و سایر مناطق برونگان استناد کنند. حتی اگر بحث مبادله ارضی مطرح شود، بحث واگذاری هیچ سرزمین آذربایجانی به آنها مطرح نیست! اگرچه در گذشته در مناطقی مانند گدابیگ و قزاق زمین های کشت و زرع بوده است، اما روند ارمنی سازی آن اراضی از طریق عملیات ساختمانی انجام شده است! همه اینها به این معنی نیست که این سرزمین ها متعلق به ارمنستان است. این سرزمین ها همیشه سرزمین آذربایجان بوده اند. اگر به آن مناطق استناد کنید، ارتفاعات بزرگ نشان داده خواهد شد. نقشه ها در مورد ارتفاعات هستند. دادن روستاهایی که جزو آذربایجان هستند بسیار اشتباه خواهد بود. نمی شود و نخواهد هم شد.»
همچنین ، عزیز علی بیگلو، رییس واحد مطبوعاتی مرکز تحقیقات اجتماعی جمهوری آذربایجان نیز گفت: «در والدای پوتین گفته یک توافقی وجود دارد که باید آن را محقق کرد! در مورد باشکند هیچ امتیازی داده نخواهد شد. اما باید نقشه های مرجع وجود داشته باشد. همچنین یک پیام سرپوشیده در مورد نقشه های دهه 1920 هم وجود داشت. مرز بین جمهوری های شوروی در آن زمان هرچه بوده، در ستاد کل نیروهای مسلح روسیه وجود دارد. وقتی آن نقشه ها کشیده شدند، جمهوری خلقی آذربایجان که 114 هزار کیلومتر مربع وسعت داشت، در اتحاد جماهیر شوروی به 86 ممیز 6 هزار کیلومتر مربع رسید. در این میان، 28 هزار کیلومتر مربع اختلاف وجود دارد. بخش اعظم این نیز سرزمینی است که به ارمنستان داده شده است. البته سرزمین هایی هم به گرجستان داده شده است. یکی از سوالات اصلی در حال حاضر این است که تعیین حدود مرزها بر اساس کدام نقشه ها انجام می شود. اگر به نقشه ها استناد می شود، باید به محدوده جمهوری آذربایجان اتحاد جماهیر شوروی که در 27 آوریل 1920 تأسیس شده است، ارجاع شود.»
این کارشناس جمهوری آذربایجان گفت: «باشکند توسط قهرمانان ما آزاد شد. طرف آذربایجانی این روستا را حتی برای بحث هم مطرح نمی کند. تحت هیچ شرایطی نمی توان باشکند را به خطر انداخت. این منطقه یکی از اصلی ترین نقاط تضمین کننده امنیت شهرستان گدابیگ، طاووس و شمکور است. همچنین در صورت واگذاری باشکند، 28 روستای شینیخ نیز در معرض خطر بیشتری قرار می گیرند. این حق ماست که 7 روستای قزاق و قلمرو روستای کرکی در نخجوان را به آذربایجان بازگردانیم. در معاوضه برونگان ها ما فقط میتوانیم فرصت هایی را برای ارمنیها ایجاد کنیم! به عنوان مثال، ممکن است اجازه داده شود که چندین ارمنی که زمانی در باشکند زندگی می کردند، به این منطقه بازگردند. ما می توانیم امنیت آنها را تضمین کنیم. اما در واقع 7 روستای قزاق و روستای کرکی نخجوان اشغال شده اند و باید به جمهوری آذربایجان بازپس داده شوند، اما باشکند بطور قانونی متعلق به جمهوری آذربایجان است. این قلمرو به دلیل بی کفایتی رهبران ما در آن زمان در اختیار ارامنه قرار گرفت و به این طریق در داخل آذربایجان بمب کارگذاری کردند. شکایت اخذ غرامت از ارامنه نیز می تواند نقش مهمی در حل این مساله داشته باشد که به چندین میلیارد بالغ می شود. در مقابل اینها، قطعاً میتوانیم روستاهایمان از جمله در منطقه زنگزور بازگردانیم!»