به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جمهوری اسلامی ایران مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری ترند جمهوری آذربایجان انجام داده است که مشروح آن به شرح ذیل می باشد. ایشان همچنین رئیس کمیسیون مشترک اقتصادی ایران- آذربایجان نیز می باشد.
* سوال: شما روابط ایران و آذربایجان را چگونه ارزیابی می کنید و چه چشم اندازی بر این روابط متصور هستید؟
– جواب: حدود نزدیک 20 سال هست که از زمانی که معاون وزیر خارجه بودم و فروپاشی شوروی سابق اتفاق افتاد، جمهوری آذربایجان همواره یکی از مسئولیت های من بود که همراه با کشورهای دیگر شوروی سابق زیر نظر من بود. در هیچ زمانی یاد ندارم که روابط ایران و آذربایجان به خوبی امروز باشد. این برمی گردد به این که دو رئیس جمهور اولین ملاقاتی که در داووس سوئیس کردند خیلی خوب همدیگر را فهم کردند. تصمیمات خیلی خوبی گرفتند. تا الان پنج بار رؤسای جمهور دیدار داشتند و سفرهای متقابلی بوده است به تهران و باکو و وزرای مختلف سفر کرده اند. تعداد تنها در سال جاری 47 سفر انجام شده است. این قدر ارتباطات نزدیک بوده است. در حقیقت می توانم بگویم معدل هر هفته ای یا یک مقام در تهران بوده یا یک مقام در باکو بوده است. خیلی از وزرای آذربایجانی به تهران سفر کرده اند و خیلی از وزرای ایرانی به باکو سفر کرده اند.
این نگاه سیاسی هست که دولت روحانی به روابط با آذربایجان دارد. ما آذربایجان را کشور دوست، برادر و همسایه می دانیم که دارای مشترکات فراوانی هستیم ما مشترکات نژادی داریم، فرهنگی داریم، هر دو شیعه هستیم و خیلی تاریخ مشترک داریم. اینها پیوندی شده بین دو کشور و دو ملت. من در ملاقات هایی که با جناب اقای الهام علی یف رئیس جمهور محترم آذربایجان داشتم، برداشتم این است که ایشان نسبت به روابط با ایران بسیار مثبت نگاه می کنند و ما از نظر سیاسی هم در ایران و هم در باکو هیچ محدودیتی برای گسترش روابط نداریم. ولی ممکن است که در عمل و دستگاه های پایین تر یک موانعی وجود داشته باشد که این موانع را ما معمولا در سفرهای سطح بالا و کمیسیون های مشترک اقتصادی برطرف می کنیم.
دو هفته پیش بود که آقای شاهین مصطفی یف وزیر اقتصاد آذربایجان به ایران سفر داشتند و خیلی مذاکرات خوبی داشتیم. هیئت 30 نفری همراه ایشان بود. ایشان ملاقات بسیار خوبی با آقای رئیس جمهور کردند و وزرای مختلف ملاقات کردند و به توافقات خوبی رسیدیم. فکر می کنم که بستر بسیار خوبی فراهم شده برای گسترش روابط دو کشور. من به آینده روابط ایران و آذربایجان بسیار امیدوارم و فکر می کنم که ایران و آذربایجان اقتصادشان مکمل همدیگر هستند. از نظر فرهنگی خیلی خوب می توانند باهم کار بکنند از نظر علمی می توانند خوب کار کنند. دانشگاه ها خوب می توانند همکاری داشته باشند. در رشته هنر، موسیقی ، میراث فرهنگی و صنایع دستی خیلی خوب می شود کار کرد. می توانیم در زمینه مسائل منطقه ای با هم کار کنیم. تمامیت ارضی آذربایجان برای ما خیلی مهم است. امنیت آذربایجان، رفاه مردم آذربایجان برای ما خیلی مهم است. و لذا فکر می کنم که در آینده روابط با سرعت بیشتری گسترش خواهد یافت. امیدوار هستم که روابط بین ایران و آذربایجان طوری پیش رود که روابط الگو بشود برای دیگر کشورهای همسایه. نتیجه این روابط هم رفاه و صلح و امنیت برای منطقه و دو کشور باشد.
* سوال: آیا ایران گزینه صادرات گاز از طریق کریدور گاز جنوبی را مد نظر دارد؟ چه نگرشی نسبت به این موضوع دارید و آیا به غیر از انتقال گاز، خواهان داشتن سهم در این پروژه هستید؟
– جواب: در ارتباط با همکاری های نفت و گاز ، یکی از همکاری های خوب دو کشور می تواند همین زمینه باشد. در ارتباط با گاز من فکر می کنم که هم جمهوری آذربایجان نیاز دارد با ما همکاری بکند و هم ایران. همین طور که الان ما داریم گاز جمهوری آذربایجان را سواپ می کنیم به نخجوان. از طرف دیگر در برخی از فصول سال در آذربایجان کمبود گاز هست که ما می توانیم به شما گاز بدهیم و در برخی از فصول سال ما کمبود گاز داریم و آذربایجان گاز مازاد دارد که می توانیم از شما بگیرم. از طرف دیگر ما یکی از برنامه هایی که داریم علاوه بر این که ما بازار آسیا را برای صادرات گاز داریم مثل پاکستان و هند و چین. بازار اروپا هم مد نظرمان برای صادرات گاز هست. که برای بازارهای اروپای یکی از مسیرها و گزینه ها مسیر آذربایجان هست. فکر می کنم در این زمینه هم از طریق خط لوله ای که آذربایجان در حال ساخت هست (کریدور گاز جنوبی) می توانیم باهم همکاری بکنیم. در گذشته هم من با رئیس شرکت نفت و گاز آذربایجان مذاکره داشتم و هم سفرهای مختلفی که انجام شده مذاکرات انجام شده است. مذاکرات مسئولین دو کشور برای گاز مذاکراتی هست که همواره بوده و در آینده هم ادامه پیدا می کند و حتی ما در میدان گازی شاهدنیز آذربایجان سهمی داریم (10 درصد) و مذاکره شده است که این سهم ممکن است که افزایش پیدا کند.
* سوال: ایا ایران تمایلی به مشارکت دوجانبه با آذربایجان در پروژه های تولید نفت و گاز دارد؟ آیا تا به حال مذاکراتی شده است؟
– جواب: در دو زمینه ما با آذربایجان مذاکره انجام داده ایم. یکی در ارتباط با این که یک میدان در خزر که ما این میدان را انتخاب بکنیم و مشترک در اینجا کار کنیم. در این زمینه مذاکراتی انجام شده، پیشرفت هایی هم بوده ولی هنوز قطعی نشده است و مذاکرات ادامه دارد. اسم این میدان را بعد از حصول نتیجه اعلام خواهیم کرد، فعلا در حال مذاکره هستیم. میدان خوبی هم هست. یکی دیگر این است که در ایران تجهیزات بسیار خوبی برای نفت وگاز داریم. شما می توانید از این تجهیزات ما و متخصصین ما استفاده کنید. در این زمینه هم بحث شده و فکر می کنم که در این زمینه هم فعالیت خوبی می تواند باشد.
* سوال: هم اکنون در حوزه تکنولوژی های پیشرفته چه پروژه هایی برای مشارکت دوجانبه میان ایران و آذربایجان می تواند تعریف شد و آیا تا به حال پروژه ای بوده است که مورد مذاکره قرار گرفته باشد؟ آیا درباره صادرات آن به کشور ثالث مذاکراتی شده است؟
– جواب: بله با وزیر ارتباطات آذربایجان آقای علی عباس اف مذاکرات خیلی خوبی داشتیم درباره این که چطور می توانیم بحث فن آوری اطلاعات و ارتباطات (آی سی تی) و بخش ماهواره باهم همکاری داشته باشیم. حتی شرکت های ایرانی با شرکت های آذربایجانی باهم مذاکراتی داشتند. در سفری که آقای عباس اف به ایران داشتند از چند شرکت ایرانی بازدید کردند. در سفری که معاون من به باکو داشته است تعدادی از شرکت ها با ایشان به باکو سفر کردند. اخیرا آقای التماس محمد اف معاون وزیر ارتباطات آذربایجان به تهران سفر کرده بود و از شرکت هایی بازدید داشت. به نظر من زمینه همکاری در حوزه آی سی تی وجود دارد و مذاکره هم می شود. علاوه بر این ما در ارتباط با انرژی های تجدید پذیر و انرژی های نو مذاکرات خیلی خوبی باهم انجام داده ایم. حتی یک پیش نویس سندی هم تهیه کرده ایم و قرار است در این زمینه وزارت نیروی ایران با سازمان انرژی های تجدید پذیر باهم همکاری مشترک داشته باشند. بتوانند از انرژی باد و خورشید بگیرند. سفری که وزیر صنایع ایران به آذربایجان داشت در زمینه های برخی از تکنولوژی ها با هم کار بکننند، مذاکره انجام شد. درباره تولید مشترک خودرو، دارو و خیلی مسائل دیگر گفتگوهایی انجام شده است. زمینه های خوبی فراهم شده است با توجه به این که ما برای همکاری با شرکت های شما و دولت شما هیچ مشکلی نداریم هر آنچه که ما کسب کردیم می توانیم با شما همکاری بکنیم.
* سوال: آیا ایران مایل به استفاده از امکانات ماهواره ای آذربایجان برای رادیو و تلویزیون های خود است؟ آیا امکان امضای قراردادی با شرکت «آذرکوسموس» و ایران وجود دارد؟ و اگر بله، کی می تواند این قرارداد امضا شود؟
– جواب: مذاکرات اولیه بین بنده و جناب آقای عباس اف وزیر محترم آذربایجان انجام شد. بعد متخصصین یک دور دیدار با هم داشتند و یک سری اطلاعات با هم تبادل کردند و این مذاکرات هنوز اطلاعات شان کامل نشده و ادامه دارد. منتظر هستیم که انشاء الله مذاکرات پیش برود ببینیم به کجا می رسد. ما خوشحال می شویم از این که در این زمینه باهم همکاری داشته باشیم.
* سوال: هم اکنون وضعیت پروژه فیبرنوری اینترنتی اپگ EPEG در ایران به چه صورت است؟ درآمدهای ایران از این پروژه چه میزان است؟ آیا ایران مایل به اشتراک در پروژه TASIM آذربایجان هست؟
– جواب: پروژه اپگ پروژه ای است که از آلمان شروع می شود و می آید از طریق ایران می رود به عمان و از آنجا متصل می شود به شبکه های بین المللی اینترنتی آسیا. طول این پروژه 10 هزار کیلومتر هست که حدود 3 هزار کیلومترش در ایران وجود دارد. این پروژه تا الان پیشرفت های خوبی داشته است. جلساتش برگزار می شود. هنوز تعرفه گذاری نشده است. ما ظرفیتی را آماده کرده ایم.50 گیگابیت بر ثانیه الان روی این بار است. ظرفیت خطی که کشیدیم گذاشته شده است. این ظرفیت می تواند تا چند برابر افزایش پیدا بکند. منتظر هستیم که گروهی که دارد این را فعال می کند، فعال بکند و این یکی از مسیرهای خیلی خوبی است که امیدواریم که بالافاصله بعد از تعیین تعرفه بازاریابی که انجام می شود این را فعال بکنیم. به محض این که بارگذاری شد و این بخش فعال شد ما بلافاصله فاز دومش را در یک زمان کوتاه امکانش را هم تهیه کرده ایم فعال خواهیم کرد.
تعرفه ها در دنیا مرتب در حال تغییر هست. از بس که امکانات زیاد می شود تعرفه ها پایین می آیند. امروز من یک تعرفه بگویم ممکن است که سه – ماه دیگر تعرفه عوض بشود. ببینید سرمایه گذاری که ما برای این پروژه می کنیم یک سرمایه گذاری بالایی هست. ظرفیت بسیار بالایی بوجود می آید. 3200 مگابیت بر ثانیه ظرفیت به وجود می آید. سرمایه گذاری بالایی هست. این که بازار چگونه باشد و تعرفه چگونه باشد بگذارید وقت عمل ببینیم چی می شود.
در رابطه با پروژه (“Trans-Avrasiya Super İnformasiya Magistralı” (TASİM ما آمادگی داریم که در این زمینه هم با آقای عباس اف مذاکره بکنیم. و فکر می کنیم که در دنیای امروز با توجه به این که کشورها به دنبال این هستند که از مسیر مختلف و کانال های مختلف با هم متصل بشوند که هیچ وقت ارتباطات قطع نشود و همیشه یک مسیر پشتیبان باشد استقبال می کنیم برای همکاری.
* سوال: آیا ایران برنامه برای باز کردن شعبات بانکی خود در باکو یا احداث بانک مشترک دارد؟ می توانید جزئیاتی از مذاکرات انجام شده را توضیح دهید؟
– جواب: ما باهم صحبت کردیم. الان حجم روابط ایران و آذربایجان یک چیزی بیشتر از 500 میلیون دلار است. این رقم ما هر دو و همتای من شاهین مصطفی یف و هم دو رئیس جمهور اعتقادمان بر این است که این رقم در شأن دو کشور همسایه و دو ملتی که این همه باهم ارتباطات نزدیک دارند نیست. قرار گذاشتیم که این رقم در سال آینده تا چهار برابر افزایش پیدا کند. این یک هدف گذاری هست که ما کرده ایم. اولین موضوعی که مطرح می شود تجار ایران و آذربایجان برای این که کار گسترده بکنند نیازمند این هست که روابط بانکی گسترش پیدا کند. الان در روابط بانکی محدودیت هست و البته برخی از این محدودیت ها برداشته شده است ولی هنوز کافی نیست. الان شعبه بانک ملی ایران در آذربایجان فعالیت می کند ولی فعال نیست. ما الان چند تا بانک خصوصی مان هم آمادگی دارند که در اینجا شعبه بزنند. ما صحبت کردیم راجع به این که بانک مشترک بزنیم. بانک مشترک ایران و آذربایجان که هم در آنجا و هم در اینجا شعبه داشته باشد. قرار گذاشتیم که رئیس بانک مرکزی به تهران سفر داشته باشد و همه این موارد را بحث بکند و این مسئله هرچه سریع تر این مسئله حل شود. منتظر سفر رئیس بانک مرکزی آذربایجان به تهران هستیم. تاریخ سفر هنوز مشخص نشده ولی قرار است در آینده نزدیک این سفر برگزار شود.
* سوال: کی قرار است پروسه آزاد سازی آنچه که گفته می شود دارایی های بلوکه شده ایران در باکو آغاز شود؟ حجم این دارایی ها چقدر است و آیا ایران مایل است که از این دارایی ها برای پروژه های مشترک یا سرمایه گذاری در آذربایجان استفاده کند.
– جواب: رقم خیلی زیاد بالایی نیست. ما الان بخشی از این رقم را در سفر قبلی که داشتم توافق کردیم که برای فعالیت های نفتی داده شود که داده شد. برخی اش را صحبت کردیم که تبدیل بشود به وثیقه ای که بانک ملی فعالیتش را افزایش بدهد و لذا من فکر می کنم برای استفاده از آن رقمی که آنجا هست . بانکی ها صحبت کرده اند به یک چهارچوب و نحوه همکاری رسیده اند. مبلغش زیاد نیست حول و حوش 200 میلیون دلار می شد.
