Səfəvilər dövründə İran və Osmanlı arasında ticarət dəhlizlərinin nəzarəti uğrunda rəqabət zirvəyə çatmışdı. I Şah Abbas cənub limanlarının inkişafına diqqət yetirməklə və İranın ticarət şəbəkəsini Hindistan və Uzaq Şərqə bağlamaqla, Osmanlının nəzarətində olan şimal marşrutlarından asılılığı azaltmağa çalışdı və beləliklə, “dəhliz müharibəsi” tənliyini Səfəvilərin xeyrinə dəyişdi.
İran və Türkiyə Qərbi Asiya regionunda qədimdən iki iqtisadi, təhlükəsizlik və mədəni rəqib kimi qəbul edilir. Hətta Səfəvi və Osmanlı dövrlərindən etibarən hər iki imperiya müxtəlif dövrlərdə Avropa, Mərkəzi Asiya və Uzaq Şərqlə ticarəti genişləndirməyə çalışmış və ticarət şəbəkələri və beynəlxalq dəhlizlərin nəzarəti uğrunda bir-biri ilə sərt rəqabət aparmışdır. Əsas dəhlizlər Avropa, Hindistan, Rusiya və Mərkəzi Asiya bazarına çıxış məqsədi daşıyırdı və onların nəzarəti iqtisadi güc mənbəyi və nəticədə həmin imperiyanın güclənməsi idi.
Osmanlı və Səfəvilərin rəqabət apardığı əsas dəhlizlər bunlar idi:
Xəzər dənizi və Qara dənizdən keçən Şərq-Qərb dəhlizi: Ticarət karvanları bu dəhliz vasitəsilə dəniz və quru nəqliyyatı ilə Cənubi Qafqaz regionlarından Qara dəniz sahillərinə çıxış əldə edirdi. Bakı və Skadrin (?) limanları bu dövrdə bu dəhlizin strateji mərkəzləri hesab olunurdu. Hətta I Şah Abbas dövründən etibarən bu limanın nəzarəti uğrunda hərbi toqquşmalar başlamış və bu region bir neçə dəfə iki imperiya arasında əl dəyişdirmişdi.
Qafqaz və Anadolu vasitəsilə Avropa və Uzaq Şərq ticarəti dəhlizi: Bu dəhliz Avropa, Hindistan və Uzaq Şərq bazarlarına çıxış üçün həyati əhəmiyyət kəsb edirdi.
Osmanlılar Anadolu və Qafqazın əhəmiyyətli şəhərlərini nəzarət etməklə şərq-qərb tranzitində əsas rol oynayırdılar.
Dəniz dəhlizləri, Boğazlar (İstanbul və Çanaqqala) və Qara dənizdəki limanların nəzarəti: Səfəvilər dövründə bu boğazlara çıxış Hindistan və Avropa bazarlarına çıxış demək idi. Osmanlı, Səfəvilərin Avropa ölkələri ilə ticarətinə mane olmaq üçün müxtəlif gömrük rüsumları və qadağalar tətbiq edirdi.
Qarşı tərəfdə Səfəvilər, xüsusən də I Şah Abbas, cənub limanlarına diqqət yetirməklə türklərin məqsədlərini neytrallaşdırmağa çalışırdı. I Şah Abbas Bəndər Abbas, Dəzk (Ümman dənizində) və Fars körfəzinin digər limanları kimi cənub limanlarını gücləndirmək üçün iqtisadi və siyasi stimullar yaratmaqla İranın ticarət şəbəkəsini Hindistan və Uzaq Şərqə bağladı. Bu siyasət karvansaraların tikintisi, balıqçılıq və ticarət donanmasına dəstək və yerli tacirlərlə əməkdaşlıq vasitəsilə həyata keçirilirdi ki, okean ticarəti ilə uyğunlaşsın və şimal marşrutlarına (Boğazlar) asılılıq azalsın.
Quru tranzit dəhlizi: Hər iki imperiya bu dəhlizə çıxış üçün müxtəlif vaxtlarda İraqın nəzarəti uğrunda bir-biri ilə toqquşur və bu iki imperiya arasında İraqın nəzarəti uğrunda çoxsaylı müharibələr baş verirdi. Səfəvilər Qafqazda və Qərbi İranda dərin nüfuza malik olmaqla, Bağdadı və İraq regionlarını diplomatik və iqtisadi cəbhə xətti kimi saxlamağa çalışırdılar. Digər tərəfdən, Osmanlılar İraq və Şamda geniş nüfuza malik olmaqla, Bağdadı şərq-qərb səddi hesab edirdilər və karvanların keçidinin və gəlir mənbələrinin nəzarətinə əhəmiyyət verirdilər. Buna görə də, o dövrdə Bağdadın nəzarəti mühüm bir trump kartı hesab olunurdu.
