Qafqazagency.ir xəbər verir ki, Xəbər verdiyimiz kimi, Rusiya prezidenti Vladimir Putinin yaxın zamanda İrana səfəri gözlənir. İki ölkə arasında münasibətlər hazırda strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə çatıb.
Rusiya-ABŞ qarşıdurmasının artması, Rusiyanın Yaxın Şərq regionuna olan geosiyasi maraqları fonunda bu yaxınlaşma diqqət çəkir.
Sözügedən tərəfdaşlıq regiona nə vəd edir?
Globalinfo.az-a açıqlamasında Orta Doğu Araşdırmalar Mərkəzinin sədri, politoloq Sədrəddin Soltan bildirib ki, Rusiya və İran arasında strateji tərəfdaşlığa dair 47 maddədən ibarət bir müqavilə imzalanıb və bu sənəd artıq hər iki ölkənin parlamenti tərəfindən ratifikasiya olunub:
“Bu sənəddə tərəflər hərbi sahədə əməkdaşlıq edəcəklərini vurğulayırlar. Hazırda Rusiyanın İranın hərbi texnikası və avadanlığına ciddi ehtiyacı var. Rusiya Prezidentinin İrana səfəri zamanı Tehranla Kreml arasında hərbi yardım sahəsində əlavə razılaşmaların əldə olunması istisna deyil. Çünki Tehran Ukraynadakı müharibədə Rusiyaya dron və raketlər göndərməklə kifayətlənir. Bu barədə məlumatlar yayılsa da, İran həmin xəbərləri təkzib edir. Digər tərəfdən, Rusiya ABŞ və İran arasında müəyyən məsələlərdə vasitəçi rolunu oynaya bilər. Xüsusilə İranın nüvə proqramı ilə bağlı Moskva Tehrana Vaşinqtonla anlaşma üçün dəstək verə bilər. Çünki 1995-ci ildən sonra Rusiya İranın yarımçıq qalmış Atom Elektrik Stansiyasının tikintisinə maliyyə ayırıb. Həmçinin, iranlı atom fizikləri təhsillərini Rusiyanın Atom Fizikası İnstitutlarında davam etdiriblər. 1990-cı illərin sonlarında isə bu sahədə fəaliyyət göstərən Rusiya institutlarına sanksiyalar tətbiq olunmuşdu. Həmin vaxt Kreml iranlı tələbələri deportasiya etdi. Sözügedən sanksiyalar bu günədək qüvvədə qalır”.
Politoloqun fikrincə, Rusiyanın Yaxın Şərqdəki mövqelərinin güclənməsi Ukrayna müharibəsindən sonra mümkün ola bilər:
“Hazırkı şəraitdə bu real görünmür. Çünki ərəb ölkələri ABŞ-la təhlükəsizlik sahəsində iri müqavilələr imzalayaraq onu bölgəyə cəlb edirlər. Rusiya ilə İran arasında yaxınlaşma isə daha çox hər iki ölkənin Qərbin sanksiya və təzyiqlərindən qorunmağa çalışması ilə izah olunur. Rusiya uzun müddətdir Suriyadakı hərbi bazası ilə bağlı yeni hakimiyyətlə razılığa gələ bilmir. Prezident Vladimir Putinlə Əhməd Əş-Şaara arasında baş tutan telefon danışığında da razılaşma əldə olunmadığına dair məlumatlar yayılıb. Bildirilir ki, Əhməd Əş-Şaara Putindən keçmiş prezident Bəşər Əsədi təhvil verməsini tələb edib, lakin Putin bu tələbi yerinə yetirməyib. Nəticədə Suriyada Rusiyaya etimadın olmaması fonunda Moskva regiondakı əsas dayağını – Suriyanı itirmək riski ilə üzləşib.
Putinin Tehrana səfəri isə İran-Rusiya münasibətlərinin genişlənməsi fonunda baş tutur. Ola bilər ki, bu səfər həm də Cənubi Qafqazdakı hadisələrə müəyyən təsir göstərsin”.
