Qafqazagency.ir xəbər verir ki, «Newsweek» yazır ki, Şimal–Cənub Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi (INSTC) Şimali Avropanı Rusiya, Mərkəzi Asiya və İran üzərindən Cənubi Asiya ilə birləşdirən çoxtərəfli marşrutdur. Bu layihə uzun illər yarımaktiv vəziyyətdə olub, lakin hazırda Moskva və Tehran üçün əsas strateji prioritetlərdən birinə çevrilib. Sözügedən dəhliz Avrasiyanın tranzit balanslarını dəyişə və İranla Rusiyanın nüfuz və gücünün artmasına səbəb ola bilər.
Ekspertlərin qənaətinə görə, Şimal–Cənub dəhlizi uzunmüddətli perspektivdə Çin və Avropa ilə əlaqəli Şərq–Qərb marşrutlarına inteqrasiya oluna və vahid Avrasiya nəqliyyat şəbəkəsi formalaşdıra bilər. Rusiya üçün bu marşrut məhdudlaşdırılmış dəniz yollarına davamlı alternativ hesab olunur, İran üçün isə coğrafi mövqeyin gücə çevrilməsi, gəlir əldə edilməsi və regionda, eləcə də regiondan kənarda strateji təsirin artırılması imkanı yaradır.
Layihənin əhəmiyyəti onunla izah olunur ki, hazırda Rusiyanın ixracının əhəmiyyətli hissəsi Qara dəniz marşrutu ilə həyata keçirilir. Bu marşrut Türkiyənin nəzarətindədir və daha sonra Aralıq dənizi, Süveyş kanalı və Qırmızı dəniz vasitəsilə davam edir. Sözügedən yol məsafə, vaxt, xərc və geosiyasi risklər baxımından çətinliklər yaradır.
Şimal–Cənub Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi alternativ marşrut təqdim edir. Bu marşruta əsasən, Rusiya yükləri dəmir yolu ilə Bakı limanına çatdırılır, daha sonra İranın şimalından, Rəşt–Astara dəmir yolu xətti vasitəsilə Fars körfəzində yerləşən Bəndər-Abbas limanına daşınır. Bəndər-Abbas limanından yüklərin Hindistana və Cənubi Asiyanın digər ölkələrinə göndərilməsi mümkündür. Bu marşrut ənənəvi marşrutlarla müqayisədə yükdaşımaların vaxtını azaldır.
